Πριν λίγες μέρες βρέθηκα στην ομιλία του πρώην υπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη στο Λονδίνο, όπου παρουσίασε σε ένα, ενθουσιώδες θα έλεγα, κοινό το παρασκήνιο από τις διαπραγματεύσεις με τους Θεσμούς και πώς φτάσαμε στην υπογραφή του μνημονίου. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκάλεσε το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι δέχονταν ότι οι “στόχοι ήταν αυθαίρετοι” και ότι τα “νούμερα δεν έβγαιναν” στο πρόγραμμα, ωστόσο δεν μπορούσαν να υποχωρήσουν προς παραδειγματισμό για άλλες χώρες όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία ακόμα και η Γαλλία, που δέχεται πιέσεις για να μειώσει το έλλειμμα στον προϋπολογισμό. Και μένεις με την απορία: Αυτή την Ευρώπη θέλουμε, για αυτή την Ευρώπη αγωνιζόμαστε?
Προσπαθώντας να αποστρέψεις αλλού το ενδιαφέρον σου, διαβάζεις τα νέα και πέφτεις πάνω σε μία ακόμα “επιτυχία” της Ευρωπαϊκής Ένωσης: την μεταναστευτική κρίση που ταλανίζει για χρόνια τη γηραιά ήπειρο. Η κατάσταση είναι ανεξέλεγκτη και οι φωνές για την επικείμενη διάλυση της συνθήκης Σέγκεν δεν ακούγονται πλέον ουτοπικές. Αυτό που ξεκίνησε ως μία από τις κορυφαίες στιγμές στην ιστορία της Ευρωπαϊκής ενοποίησης, εξελίσσεται σε δίκοπο μαχαίρι για τις κυβερνήσεις.
Η μία χώρα μετά την άλλη (Σουηδία, Δανία, Αυστρία) αναστέλλουν την Συνθήκη και επαναφέρουν τους ελέγχους στα σύνορα τους, η Ουγγαρία φτιάχνει φράχτες και στέλνει στρατιώτες να απομακρύνουν τους μετανάστες. Προφανώς κανείς δεν θέλει τις ανεξέλεγκτες ροές μεταναστών και προσφύγων στα σύνορα του, αλλά οι περισσότεροι από αυτούς ψάχνουν όχι καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, αλλά απλά να ζήσουν. Και το να κλείνεις τα σύνορα ή να μετακινείς μετανάστες από τη μία χώρα στην άλλη υπό αδιαφανείς και άδικες συνθήκες, δεν αποτελεί λύση, είναι ημίμετρα που στο τέλος δεν θα έχουν αποτέλεσμα. Η ατζέντα Τουρκίας – ΕΕ για την μείωση των μεταναστευτικών ροών είναι μία αρχή, αλλά λείπει ένα βασικό κομμάτι: η ουσιώδης εφαρμογή της από την τουρκική πλευρά και ο έλεγχος προόδου από την πλευρά της Ευρώπης.
Από τα πρώτα χρόνια η εξωτερική πολιτική κάθε χώρας εξαρτάται από εγχώριους περιορισμούς και εθνικά συμφέροντα, που επηρεάζουν τον τρόπο που δρα στην παγκόσμια σκηνή, όπως συμβαίνει και στο πρόβλημα της μετανάστευσης. Δεν υπήρξε ποτέ μία κοινή μεταναστευτική πολιτική, μία κοινή απάντηση και όσο η αντίδραση της Ευρώπης θα είναι ρυθμιστικές πολιτικές με στόχο μόνο την ασφάλεια από τον “εξωτερικό εχθρό” και όχι με γνώμονα τα ανθρώπινα δικαιώματα, το πρόβλημα θα παραμένει.
Μετά και την επιβολή μέτρων λιτότητας και ελέγχου του προϋπολογισμού, η Ευρώπη έρχεται ξανά να “απειλήσει” και να στείλει τελεσίγραφα προς τις χώρες που δεν εφαρμόζουν τους κανόνες για τον έλεγχο των μεταναστών. Ωστόσο, θα ήταν καλύτερο να κατανοήσουν ότι η λύση θα πρέπει να είναι ευρωπαϊκή και βασισμένη στην αλληλεγγύη και όχι στον εκβιασμό.
Το κάστρο αν πέσει, θα πέσει από μέσα. Ξαναρωτάω: Αυτή την Ευρώπη θέλουμε?
