Το κόλπο γκρόσο του Κυρ. Μητσοτάκη για νέο μνημόνιο- Έτοιμοι να δέσουν την χώρα νωρίτερα από τους αρχικούς σχεδιασμούς τους (γράφει ο Σωτήρης Καψώχας)

Γράφει ο Σωτήρης Καψώχας

Το 2010, το φάσμα της χρεοκοπίας είχε επικαθήσει πάνω από το κεφάλι της ελληνικής οικονομίας, ωστόσο η κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου υποβάθμιζε συστηματικά το θέμα.

Ακόμη κι όταν μπήκαν οι υπογραφές του πρώτου μνημονίου και τα περιοριστικά μέτρα τέθηκαν σε εφαρμογή, τόσο οι κυβερνώντες (ποιος δεν θυμάται τον τότε υπουργό Οικονομικών Γιώργο Παπακωνσταντίνου να υποστηρίζει με πάθος ότι σε ένα χρόνο βγαίνουμε στις αγορές;), όσο και η πλειονότητα του λαού αντιμετώπιζαν με ελαφρότητα και «αττικίζουσα ευτραπελία» την κατάσταση.

Στην ίδια ακριβώς κατεύθυνση κινούμαστε και σήμερα. Η κυβέρνηση φαίνεται να μην κατανοεί τα επερχόμενα και πορεύεται – υποβοηθούμενη από τα ΜΜΕ- με την συνήθη τακτική καθησυχαστικής υστεροβουλίας προς την επόμενη δική της μέρα.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η πλειοψηφία του λαού που θεωρεί -ή εθελόδουλα πιστεύει -ότι μόλις τελειώσει η υγειονομική καραντίνα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα βάλει τα κλειδιά και θα ανοίξει διάπλατα την πόρτα της ανάπτυξης και ως νέος Μωυσής θα οδηγήσει το πιστό πλήρωμα στη γη της επαγγελίας.

Ωραία -τουλάχιστον σε επίπεδο καφενείου – η συζήτηση που έχει ανοίξει για τη διενέργεια πρόωρων εκλογών, μόλις λήξει η υγειονομική κρίση. Όσοι προτρέπουν τον κ. Μητσοτάκη να αξιοποιήσει την ευκαιρία που του δίνει η ευρεία αποδοχή την οποία απολαμβάνει λόγω της επιδημίας, θα πρέπει να του επισυνάψουν και τα δεδομένα που έχουν ανακύψει στην ελληνική πραγματικότητα. Μέσα στο 2020 θα έχουν συμβεί περίπου τα εξής:

• Η ύφεση στην οικονομία θα είναι μεταξύ 9% του ΑΕΠ, στην καλύτερη περίπτωση όπως λέει το ΙΟΒΕ και 35% του ΑΕΠ, στην χειρότερη, όπως προβλέπει ο ΟΟΣΑ. Αν δεν μας αρέσουν οι ακραίες εκδοχές, ας κρατήσουμε τις ενδιάμεσες εκτιμήσεις του ΔΝΤ (πάνω από 10%) και των Γερμανών (15%).
• Ο αριθμός των ανέργων θα έχει ξεπεράσει τα 1,35 εκατ. Άτομα.
• Οι υποαπασχολούμενοι και μερικώς αμειβόμενοι θα ξεπερνούν το ένα εκατομμύριο εργαζόμενους.
• Το 35% των επιχειρήσεων (κυρίως μικρομεσαίων) θα βρίσκεται σε αναστολή λειτουργίας και το υπόλοιπο θα προσπαθεί να ξαναμπεί στις ράγες.
• Το κοινωνικό κράτος θα είναι διαλυμένο και ο δείκτης φτώχειας θα έχει εκτιναχθεί κοντά στο 40% του πληθυσμού.
• Τα βαριά χαρτιά της οικονομίας, ο τουρισμός (εισφέρει περίπου το 30% στον εθνικό πλούτο) και οι εξαγωγές (συμβάλει κατά 15% στο ΑΕΠ), θα βρίσκονται σε πλήρη αδυναμία να εισφέρουν στο εθνικό εισόδημα.
• Το ασφαλιστικό σύστημα θα εμφανίζει «τρύπες» στα έσοδά του και δυσκολίες στην καταβολή συντάξεων. Το ίδιο ισχύει και για τα έσοδα του κράτους.

Το κυριότερο είναι ότι ο κόσμος θα έχει βγει από την καραντίνα και η επιβολή αφωνίας και αντιδράσεων που ισχύουν σήμερα, δεν θα υφίστανται.

Το ερώτημα που τίθεται αυθόρμητα είναι: πόσοι μέσα στην κυβέρνηση έχουν σαφή προβολή της εικόνας για την πείνα που βρίσκεται προ των πυλών; Ή νομίζουν ότι με την ολοκληρωτική υπεροπλία στα ΜΜΕ θα καταφέρουν να αποκρύψουν από το λαό τα προβλήματα;

Κινδυνολογία, θα μπορούσε να πει κάποιος, ακόμη και καλοπροαίρετος. Η απάντηση είναι πολύ απλή: ανεξαρτήτως της αιφνίδιας εισβολής της πανδημίας και των προβλημάτων που προκάλεσε στην παγκόσμια οικονομία, τα γκρίζα νέφη είχαν εμφανιστεί πολύ νωρίτερα στην εγχώρια οικονομία. Από τον Οκτώβριο του 2019 είχαν καταφανεί τα ανησυχητικά σημεία στον ορίζοντα της οικονομίας.

Το ΑΕΠ της χώρας είχε υποχωρήσει, η ανεργία είχε συνεχή αύξηση μήνα με το μήνα, η ζήτηση μειώνονταν, η βιομηχανική παραγωγή παρουσίαζε μεγάλη κάμψη, οι εξαγωγές έχαναν συνεχώς μερίδιο  στις διεθνείς αγορές, επενδύσεις δεν υπήρχαν, τα πρωτογενή πλεονάσματα άρχισαν να εξατμίζονται, η δημοσιονομική διαχείριση από πλεονάσματα παρήγαγε ελλείμματα στα κρατικά ταμεία και οι δαπάνες του κράτους είχαν πάρει την ανιούσα λόγω επιτελικού κράτους.

Ακριβώς εδώ βρίσκεται το ψητό με το «μαξιλάρι ασφαλείας», ύψους 37 δισ. ευρώ που άφησε η προηγούμενη κυβέρνηση. Εξαιτίας της διαρκούς αιμορραγίας των  δημόσιων οικονομικών, μπήκε χέρι στο περίφημο «buffer».Το προηγούμενο διάστημα «φαγώθηκε» μεγάλο μέρος από το μαξιλάρι που υπήρχε, αφού η συνεχής επιδείνωση άνοιγε συνεχώς «τρύπες» στα δημόσια οικονομικά, τις οποίες έσπευδε η κυβέρνηση «εν κρυπτώ» να κλείσει. Προφανώς δεν φαντάστηκαν ότι θα έρθει η ώρα που θα ήταν απαραίτητα. Γιατί, δεν μπορεί να εξηγήσει κανείς πώς είναι δυνατόν να εξανεμιστούν 12 με 14 δισ. ευρώ μέσα σε ένα μήνα, όταν μάλιστα τα μέτρα που πήρε η κυβέρνηση μετά  βίας φτάνουν τα 4,5 δισ. ευρώ.

Υπ΄αυτές τις συνθήκες και χωρίς άλλο μαξιλάρι στην «καβάτζα», το εγγύς μέλλον της χώρας φαντάζει δυσοίωνο. Το μόνο εργαλείο αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης που απομένει, είναι η προσφυγή σε εκτεταμένο δανεισμό και στη σύναψη νέου μνημονίου. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη χώρα και τους πολίτες της…