Τινάζεται στον αέρα … η επιστολική ψήφος! Data Journalists: Διαρροή email – Στο κάδρο και η Singular Logic

Όχι μόνο τινάζεται στον αέρα η επιστολική ψήφος κai πάει στον κάλαθο των αχρήστων άλλη μια “μεταρρύθμιση” Μητσοτάκη, αλλά πλέον τίθενται και σοβαρά ερωτήματα για την εγκυρότητα των περασμένων εκλογικών αναμετρήσεων.

Όχι μόνο τινάζεται στον αέρα η επιστολική ψήφος κ πάει στον κάλαθο των αχρήστων αλλά πλέον τίθενται κ σοβαρά ερωτήματα για την εγκυρότητα των περασμένων εκλογών https://t.co/ESYQTX1eHG

— Πεν Νταλαούρα (@ntalaoura) March 22, 2024

Στο κάδρο των ευθυνών για το σκάνδαλο της διαρροής προσωπικών δεδομένων χιλιάδων ψηφοφόρων Ελλήνων του εξωτερικού, τίθεται εκ των πραγμάτων η πανίσχυρη εταιρεία Singular Logic, ο μόνιμος εδώ και 40 χρόνια διαχειριστής των εκλογών στην Ελλάδα.

Η εταιρεία που δημιουργήθηκε αρχικά ως ΔΕΛΤΑ από τον μηχανικό Ανδρέα Δρυμιώτη, βασικό υποστηρικτή και «διαφημιστή» τα τελευταία χρόνια του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, είναι εκείνη που ανέλαβε τον περασμένο Ιανουάριο με συνοπτικές διαδικασίες και απευθείας ανάθεση «την παροχή υπηρεσιών ανάπτυξης λογισμικού για την εφαρμογή της επιστολικής ψήφου και την υποστήριξη της εκλογική διαδικασίας».

Στις 25 Ιανουαρίου 2024, το υπουργείο Εσωτερικών ενέκρινε δέσμευση πίστωσης 1.612.000 ευρώ «για την πληρωμή ισόποσης δαπάνης σε βάρος της πίστωσης του προϋπολογισμού εξόδων του Υπουργείου Εσωτερικών ειδικός φορέας 1007 206, ΑΛΕ 2420903001, οικ. έτους 2024, προκειμένου να καλυφθεί η δαπάνη για την παροχή υπηρεσιών ανάπτυξης λογισμικού για την εφαρμογή της επιστολικής ψήφου και την υποστήριξη της εκλογικής διαδικασίας».

Την αμέσως επόμενη μέρα, στις 26/1/24 εκδόθηκε η απόφαση από την Υπηρεσιακή Γραμματέα του Υπουργείο Εσωτερικών με την οποία «προσκαλεί την εταιρεία με την επωνυμία «SINGULAR LOGIC AΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ», με διακριτικό τίτλο «SINGULARLOGIC A.E.», «να καταθέσει οικονομική προσφορά, μέσω ΕΣΗΔΗΣ (Α/Α 332253), για την παροχή υπηρεσιών ανάπτυξης λογισμικού – επέκτασης ΟΣΥΕΔ (σσ πρόκειται για την ηλεκτρονική πύλη καταχώρισης υποψηφίων στις εκλογές) για την εφαρμογή της επιστολικής ψήφου και την υποστήριξη της εκλογικής διαδικασίας».

Έγγραφο PDF ΕΔΩ

Στην απόφαση σημειώνεται ότι πρόκειται για απευθείας ανάθεση «κατ’ εξαίρεση άνω του ορίου των 30.000 ευρώ, βάσει της νομοθεσίας για την πραγματοποίηση δαπανών σχετικών με τη διεξαγωγή εκλογών». Υπενθυμίζεται ότι η απευθείας ανάθεση είναι ο τρόπος με τον οποίο μονίμως ανατίθεται η συλλογή και μετάδοση των εκλογικών αποτελεσμάτων από την Singular Logic. Υπήρχαν μάλιστα περιπτώσεις στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν που οι κυβερνήσεις δικαιολογούσαν αυτή την απευθείας ανάθεση με το επιχείρημα ότι οι προκηρύχθηκαν εκλογές πρόωρα και αυτό δεν επέτρεπε να γίνει διαγωνισμός για επιλογή αναδόχου. Το παράδοξο είναι, όμως, ότι το ίδιο ίσχυε και για εκλογικές αναμετρήσεις που ανακοινώθηκαν με την πλήρη συμπλήρωση της θητείας κάποιας κυβέρνησης και όχι διότι ο εκάστοτε πρωθυπουργός αποφάσισε πρόωρη διεξαγωγή.

Η απόφαση του υπουργείου Εσωτερικών είχε ένα Παράρτημα με τις λειτουργικές προδιαγραφές των παραδοτέων, τόνιζε ότι η πρόσκληση απευθύνεται σε έναν οικονομικό φορέα (την Singular Logic) και ότι «δεν λαμβάνονται υπόψη προσφορές οικονομικών φορέων που δεν προσκλήθηκαν να υποβάλουν προσφορά». Στη συνέχεια, περιέγραφε τα βασικά υποσυστήματα τα οποία θα έπρεπε να αναπτυχθούν και αφορούν στα κεφάλαια:

• >Αιτήσεις Επιστολικής Ψήφου (στα παραδοτέα τονίζεται ότι το σύστημα Υποβολής Αιτήσεων Επιστολικής Ψήφου από Εκλογείς θα έπρεπε να είναι έτοιμο στις 09/02/2024, δηλαδή δύο εβδομάδες μετά την ανάθεση)
• >Διαχείριση Επιστολικής Ψήφου
• >Επέκταση και προσαρμογή Υποσυστημάτων ΟΣΥΕΔ για υποστήριξη Επιστολικής Ψήφου
• >Πύλη Υποστήριξης Επιστολικής Ψήφου για AMEA
• >Πύλη Υποψηφιοτήτων για Ευρωεκλογές
• >Υποσύστημα Μητρώου Εκλογικών Καταστημάτων
• >Προσαρμογή των Υποσυστημάτων ΟΣΥΕΔ για την υποστήριξη Εκκαθάρισης Εκλογικών Καταλόγων
• >Επέκταση Υποσυστήματος Εκλογικών Καταλόγων
• >Εκπαίδευση Χειριστών του Συστήματος (20 ώρες μέσω τηλεκπαίδευσης)
• >Εγχειρίδια Χρήσης – Κώδικας

Μέσα στην ανάπτυξη των υποσυστημάτων, διακρίνονται πολλά παραδοτέα, όπως:

• -«Δημιουργία εφαρμογής για υπαλλήλους του Υπουργείου Εσωτερικών για την αναζήτηση πληροφοριών εκλογέων στον βασικό και στους Ειδικούς Καταλόγους αλλά και των Αιτήσεων που έχουν υποβάλει στα υποσυστήματα Αιτήσεων Ειδικών καταλόγων»
• -«Επέκταση των αναγκαίων Υποσυστημάτων ώστε να υποστηρίζουν: · την εξαγωγή αρχείων excel με την απαιτούμενη πληροφορία για την παραγωγή του Εκλογικού Υλικού · την κατανομή των Εκλογέων – Εκλογικών Τμημάτων Επιστολικής Ψήφου σε μεταφορικές Εταιρείες · την εξαγωγή των απαραίτητων δεδομένων των Εκλογέων (στοιχεία Εκλογέα και Διεύθυνση Αποστολής Εκλογικού Υλικού) σε αρχεία excel για να αξιοποιηθούν από τις μεταφορικές εταιρείες για την Αποστολή του Εκλογικού Υλικού · την εισαγωγή στη βάση του ΟΣΥΕΔ του κωδικού της μεταφορικής εταιρείας για την παρακολούθηση της αποστολής του Εκλογικού Υλικού ανά Εκλογέα (με την προϋπόθεση ότι θα παρέχονται από τις μεταφορικές εταιρείες) · αποστολή ενημερωτικού μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) προς τον κάθε εκλογέα για την ενημέρωσή του για την αποστολή του Εκλογικού Υλικού που τον αφορά, καθώς και της ιστοσελίδας της μεταφορικής εταιρείας και του κωδικού για την παρακολούθηση της πορείας Αποστολής»

Μέσα στην συγκεκριμένη αναλυτική και πολυσέλιδη απόφαση για την απευθείας ανάθεση και τις προδιαγραφές της, δεν υπάρχει καμία αναφορά σε θέματα Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων και GDPR. Αυτό, προφανώς, δεν σημαίνει ότι η πρόσβαση στα πολύτιμα δεδομένα που συλλέγονται θα μπορούσε να μην είναι ελεγχόμενη και επιτρεπτή μόνον σε πρόσωπα που είναι εξουσιοδοτημένα. Επίσης, όσοι διαχειρίζονται τέτοιες βάσεις δεδομένων, γνωρίζουν ότι υπό κανονικές συνθήκες, κάθε κίνηση επεξεργασίας στοιχείων, ακόμη και μια απλή εκτύπωση, καταγράφεται αφήνοντας ίχνη για το ποιός την υλοποίησε.

Η εγγραφή των Ελλήνων του εξωτερικού για να συμμετέχουν στις επικείμενες Ευρωεκλογές ξεκίνησε στα μέσα Φεβρουαρίου μέσω της ηλεκτρονικής διεύθυνσης epistoliki.ypes.gov.gr. Στην διάρκεια της εγγραφής, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ταυτοποιηθεί μέσω taxisnet αλλά και με στοιχεία διαβατηρίου ενώ η πλατφόρμα του ζητά να δηλώσει email προκειμένου να λάβει μηνύματα για να επιβεβαιώσει την εγγραφή του. Εννοείται ότι μέσω αυτής της διαδικασίας, το υπουργείο Εσωτερικών μπορεί να δημιουργήσει μια νέα βάση δεδομένων η οποία δεν σχετίζεται με την βάση της ΑΑΔΕ.

Γιατί δεν κλήθηκαν από τον εισαγγελέα;

Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι μέχρι και σήμερα, το βαρύ όνομα της Singular Logic (αλλά και της εταιρείας Space Hellas που την εξαγόρασε το 2021) δεν αναφέρεται στα δημοσιεύματα και τις πληροφορίες για την Εισαγγελική έρευνα που διέταξε ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας Πρωτοδικών στις αρχές Μαρτίου. Η ποινική προκαταρκτική έρευνα θα αφορά την τέλεση αδικημάτων όπως η παραβίαση της νομοθεσίας για τα προσωπικά δεδομένα καθώς και η παραβίαση υπηρεσιακού απορρήτου. Και σε αυτή τη βάση, η Singular Logic θα πρέπει να δώσει διευκρινίσεις για τις διασφαλίσεις του ψηφιακού περιβάλλοντος που έχει δημιουργήσει.

Λίγες ώρες πριν την εντολή για την Εισαγγελική έρευνα, το θέμα είχε κινήσει η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ) με μια συνοπτική ανακοίνωση: «Προς απάντηση ερωτημάτων που έχουν τεθεί από Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης για τη φερόμενη αποστολή ανεπιθύμητης ηλεκτρονικής επικοινωνίας από ευρωβουλευτή σε απόδημους Έλληνες ενόψει των Ευρωεκλογών, η Αρχή ανακοινώνει ότι, κατόπιν και της υποβολής μεγάλου αριθμού σχετικών καταγγελιών, κίνησε άμεσα διαδικασία εξέτασης του θέματος».

Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το γεγονός ότι ο Ανδρέας Δρυμιώτης, ως γκουρού της Πληροφορικής, υποστηρικτής της κυβέρνησης Μητσοτάκη και τακτικός αρθρογράφος της εφημερίδας «Καθημερινή» έχει στο πρόσφατο παρελθόν χαρακτηρίσει «οπισθοδρομική» την Αρχή Προστασίας  ΔΠΧ.

Το τελευταίο εκτενές του άρθρο, μάλιστα, εμφανίζεται στις 14/1/2024, δηλαδή λίγο πριν η Singular Logic πάρει την απευθείας ανάθεση, και έχει τίτλο «Πώς πυροβολούμε τα πόδια μας…και μετά δεν μπορούμε να τρέξουμε». Ο κ. Δρυμιώτης ξεκινά μια αφήγηση, λέγοντας ότι η ΑΠΔΠΧ αποτελεί την κλασικότερη εφαρμογή της παραπάνω παροιμίας, λεγοντας ότι είναι η Αρχή «η οποία από υπερβολικό ζήλο βλέπει τα πάντα και παντού σαν «προσωπικά δεδομένα».

Πάντως, η ΑΠΔΠΧ, απάντησε στο άρθρο του κ. Δρυμιώτη και η απάντησή της δημοσιεύθηκε στην «Καθημερινή της Κυριακής» της 21/1/2024. Σε δικό του σημείωμα, ο κ. Δρυμιώτης ανταπαντά στις 28/1 αφήνοντας και μια αιχμή στην εφημερίδα που τον φιλοξενεί:

«Στο φύλλο της «ΚτΚ» της 21.1.2024 δημοσιεύθηκε επιστολή – απάντηση της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων σε άρθρο μου, που δημοσιεύθηκε στις 14.1.2024, με τίτλο «Πώς πυροβολούμε τα πόδια μας…». Στην επιστολή της Αρχής απάντησα με τις δικές μου θέσεις τις οποίες έγκαιρα απέστειλα στην εφημερίδα, με την παράκληση να δημοσιευτούν μαζί τα δύο κείμενα. Για δικούς της λόγους η εφημερίδα δημοσίευσε την απάντηση της Αρχής στην έντυπη έκδοση και την απάντησή μου στην ηλεκτρονική έκδοση. Για την αποκατάσταση της συμμετρικής πληροφόρησης, το σημερινό κείμενό μου περιλαμβάνει την απάντησή μου επαυξημένη με πρόσθετα στοιχεία».

Η επαυξημένη απάντηση ξεκινά ως εξής: «Ήμουν απολύτως βέβαιος ότι η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων θα απαντούσε στο κείμενό μου. Πάντοτε το κάνει. Συνήθως τα κείμενά της είναι γεμάτα από νομικά επιχειρήματα, τα οποία σπανίως απαντούν στην ουσία»… Στο μεταξύ, πάντως, η Singular Logic είχε αναλάβει την υλοποίηση της προμήθειας για την επιστολική ψήφο.

Πηγή: datajournalist.co.uk  / Άρης Χατζηγεωργίου