Η Νέα Δημοκρατία κατά την διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης για την πλειοψηφία των άρθρων τοποθετείται με δύο λέξεις «ως έχει» δηλαδή θέλει να παραμείνουν τα πράγματα ως έχουν, σχολιάζει ο ΣΥΡΙΖΑ αναφορικά με την Αναθεώρηση του Συντάγματος και τη στάση της ΝΔ, ενώ παραθέτει τη δική του πρόταση.
Αναλυτικά οι θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για την Αναθεώρηση του Συντάγματος
Λίγα λόγια για τη στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης:
H πρωτοβουλία του ΣΥΡΙΖΑ για την αναθεώρηση του συντάγματος είχε ως στόχους:
- τον εκσυγχρονισμό του πολιτεύματος
- την εμβάθυνση της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων,
- την ανάσχεση του νεοφιλελευθερισμού
- και τη θεραπεία θεσμικών αμαρτιών του παρελθόντος, με κατεξοχήν παράδειγμα την απαράδεκτη ασυλία του πολιτικού προσωπικού.
H πρόταση ΣΥΡΙΖΑ
Η πρότασή μας περιλάμβανε τέσσερις άξονες, με σκοπό́ την πλήρη επαναθεμελίωση του πολιτεύματος σε δημοκρατικότερη και προοδευτική́ βάση:
- Διεύρυνση της Δημοκρατίας- Νέα αρχιτεκτονική́ του πολιτεύματος
- Διακριτότητα Κράτους και Εκκλησιάς
- Ενίσχυση των δικαιωμάτων των πολιτών – Καθιέρωση θεσμών άμεσης δημοκρατίας
- Ισχυροποίηση των κοινωνικών δικαιωμάτων και της προστασίας των «κοινών».
Βασικά Σημεία
Δικαιώματα & Σχέσεις Κράτους Εκκλησίας: Η ΝΔ στοιχίζεται με την Ελληνική Λύση
Σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα και τις ελευθερίες, παρά την αντίθετη, δήθεν προοδευτική ρητορική της, η Νέα Δημοκρατία στοιχήθηκε στις περισσότερες περιπτώσεις με τις ακραία συντηρητικές θέσεις της Ελληνικής Λύσης. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα η άρνησή της να υπερψηφίσει την πρόταση για απαγόρευση διάκρισης λόγω φύλου ή σεξουαλικού προσανατολισμού (άρθρο 5 παρ. 2). Αντιθέτως, οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ για τα δικαιώματα έτυχαν ευρύτερης υποστήριξης από τα προοδευτικά κόμματα της αντιπολίτευσης και ιδίως από το ΚΚΕ.
Το ίδιο ισχύει και για τη στάση της στο μείζον θέμα των διακριτών ρόλων Κράτους και Εκκλησίας, αίτημα το οποίο είναι πλέον ώριμο στην ελληνική κοινωνία. Το Κράτος δεν θρησκεύει εξου και ο ΣΥΡΙΖΑ πρότεινε την αφαίρεση όλων των αναφορών θεολογικού χαρακτήρα στο άρθρο 3 του Συντάγματος. Όμως Η ΝΔ κλείνει το μάτι στην ακροδεξιά.
Εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας: ο τακτικισμός της Νέας Δημοκρατίας
Το θέμα της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας αποκαλύπτει με τον πιο πανηγυρικό τρόπο τον τακτικισμό και την πολιτική υποκρισία: Υπερψήφισε στην προτείνουσα Βουλή διάταξη για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με την οποία ρητά είχε δηλώσει ότι δεν συμφωνεί, ως τέχνασμα για να υποστηρίξει στην παρούσα Βουλή μια εντελώς διαφορετική θέση. Μάλιστα, η υποκρισία της κυβερνητικής παράταξης είναι δεύτερου βαθμού, διότι η ρύθμιση, με την οποία δεν συμφωνεί, μολονότι την υπερψήφισε στην προτείνουσα βουλή, είναι αυτούσια αυτή που είχε καταθέσει το 2014, στο πλαίσιο της τότε πρότασης αναθεώρησής της, με την υπογραφή όχι μόνο του τότε Πρωθυπουργού κ. Σαμαρά, αλλά και του νυν Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Η δε τελική της πρόταση, όχι μόνον εισάγεται κατά παράβαση της προβλεπόμενης από το άρθρο 110 του Συντάγματος διαδικασίας, εφόσον βρίσκεται προφανώς εκτός της κατεύθυνσης της προτείνουσας βουλής και επί της ουσίας υποβαθμίζει ανεπίτρεπτα το ρόλο του Προέδρου της Δημοκρατίας, καθιστώντας τον άθυρμα της ελάχιστης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, αποστερώντας τον από την δυνατότητα να λειτουργεί ως ρυθμιστής του πολιτεύματος, υπεράνω των κομματικών διαφορών.
Ποινική ευθύνη πολιτικού προσωπικού: Άρνηση ΝΔ ΚΙΝΑΛ εξασφάλισης της ποινικής δίωξης της δωροδοκίας
Μείζων υποκρισία, ιδιαίτερα επικίνδυνη για τη νομιμοποίηση του πολιτεύματος αποτελεί η άρνηση των ΝΔ – ΚΙΝΑΛ να υπερψηφίσουν την ερμηνευτική δήλωση στο άρθρο 86 που επιτρέπει την διαλεύκανση υποθέσεων δωροδοκίας πολιτικών χωρίς τις ασφυκτικές προθεσμίες της παραγράφου. Ειδικά ενόψει της διερεύνησης του σκανδάλου Novartis η επιλογή αυτή συνιστά προφανή απόπειρα συγκάλυψης τυχόν ποινικών ευθυνών πολιτικών των κομμάτων αυτών.
Αυτό που επεδίωξαν στην αναθεώρηση αυτή είναι να καταστήσουν συνταγματικά δεδομένο ότι η περίπτωση δωροδοκίας δεν θα εμπίπτει στο ρυθμιστικό πεδίο του άρθρου 86. Έτσι τα δικαστήρια δεν θα μπορούν να διερευνήσουν όσες περιπτώσεις υπουργών και υφυπουργών έβαλαν το «δάχτυλο στο μέλι».
Ψήφος Αποδήμων
Για την ψήφο των αποδήμων, ο ΣΥΡΙΖΑ επανακατέθεσε την πρότασή του, η οποία προβλέπει την διευκόλυνση ψήφου για όλους τους αποδήμους και επιπλέον το δικαίωμα να εκλέγουν οι ίδιοι τους εκπροσώπους τους. Αντιθέτως, μη ικανοποιητική, τουλάχιστον ως έχει σήμερα, ήταν η πρόταση για τη νέα παράγραφο 4 του άρθρου 54 που κατέθεσε η Νέα Δημοκρατία, όπως και το σχέδιο νόμου που τέθηκε σε διαβούλευση. Ειδικότερα, τα βασικότερα προβλήματα των προτάσεων αυτών είναι τα εξής:
α) Δεν προβλέπεται ως συνταγματικός περιορισμός στην αναθεώρηση η ύπαρξη πραγματικού δεσμού με την χώρα.
β) Δεν προβλέπεται διαδικασία επικαιροποίησης των ειδικών εκλογικών καταλόγων εξωτερικού, αλλά μια διαδικασία εφ άπαξ εγγραφής, που δεν εξασφαλίζει την ύπαρξη του πραγματικού δεσμού για το μέλλον.
γ) Δεν προβλέπει ειδικό όργανο, εγγυήσεις και διαδικασία για τον έλεγχο και την πιστοποίηση των προϋποθέσεων άσκησης του εκλογικού δικαιώματος στο εξωτερικό, καθιστώντας έτσι αδιαφανή και ευάλωτη την όλη διαδικασία.
δ) Περιλαμβάνει ευρύτατες εξουσιοδοτήσεις στον Υπουργό Εσωτερικών για ρύθμιση βασικών θεμάτων, όπως η διαδικασία εγγραφής στους καταλόγους και ο τρόπος πιστοποίησης του εκλογέα, παρακάμπτοντας έτσι την απαίτηση του Συντάγματος παρόμοια θέματα να έχουν την έγκριση των δύο τρίτων της Βουλής.
ε) Αντίθετα με την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ, δεν προβλέπει ξεχωριστή εκπροσώπηση των εκλογέων του εξωτερικού με δικούς τους βουλευτές, μην αναγνωρίζοντας τους έτσι το δικαίωμα του εκλέγεσθαι.
Σχόλιο για ΝΔ: Το κόμμα του «ως έχει»
Η Νέα Δημοκρατία κατά την διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης για την πλειοψηφία των άρθρων τοποθετείται με δύο λέξεις «ως έχει» δηλαδή θέλει να παραμείνουν τα πράγματα ως έχουν.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΥΡΙΖΑ & ΝΕΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΚΑΤ’ ΑΡΘΡΟ
| Διάταξη Συντάγματος (σε παρένθεση οι ψήφοι που συγκέντρωσε η σχετική πρόταση αναθεώρησης στις δύο ψηφοφορίες της προτείνουσας (δηλ. της προηγούμενης) Βουλής, αντίστοιχα) | Πρόταση ΣΥΡΙΖΑ | Πρόταση ΝΔ -όπως διαμορφώθηκε στην Επιτροπή |
| άρθρο 3 παρ. 1 (151 – 156) άρθρο 3 παρ. 2 (151 – 156) Σχέσεις Κράτους-Εκκλησίας | Η Ελληνική Πολιτεία είναι θρησκευτικά ουδέτερη. Επικρατούσα θρησκεία στην Ελλάδα είναι η θρησκεία της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Χριστού, η οποία βρίσκεται αναπόσπαστα ενωμένη δογματικά με το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και με κάθε άλλη Ορθόδοξη Εκκλησία και τηρεί απαρασάλευτα τους Κανόνες των Αποστόλων και των Οικουμενικών Συνόδων και την εκκλησιαστική παράδοση. Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδας είναι αυτοκέφαλη και διοικείται σύμφωνα με όσα ορίζουν ο Καταστατικός Χάρτης της, ο Πατριαρχικός Τόμος του 1850 και η Συνοδική Πράξη του 1928. Το εκκλησιαστικό καθεστώς της Κρήτης και των Δωδεκανήσων δεν αντίκειται στις παραπάνω διατάξεις. | Ως έχει |
| άρθρο 3 παρ. 3 (167 – 171) | Κατάργηση παραγράφου | Ως έχει |
| άρθρο 3 (προσθήκηερμηνευτικήςδήλωσης) (153 – 156) | Ερμηνευτική δήλωση: Ο όρος επικρατούσα θρησκεία δεν αποτελεί αναγνώριση επίσημης κρατικής θρησκείας και δεν επιφέρει καμία δυσμενή συνέπεια σε βάρος άλλων θρησκευμάτων και γενικότερα στην απόλαυση του δικαιώματος της θρησκευτικής ελευθερίας. | Ως Έχει |
| άρθρο 5 παρ. 2 (170 – 174) | Όλοι όσοι βρίσκονται στην EλληνικήEπικράτεια απολαμβάνουν την απόλυτη προστασία της ζωής, της τιμής και της ελευθερίας τους, χωρίς διάκριση εθνικότητας, φυλής, γλώσσας και θρησκευτικών ή πολιτικών πεποιθήσεων, φύλου, ταυτότητας φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού. Eξαιρέσεις επιτρέπονται στις περιπτώσεις που προβλέπει το διεθνές δίκαιο. | Ως έχει |
| άρθρο 13 παρ. 5 (151 – 154) Πολιτικός όρκος | Kανένας όρκος δεν επιβάλλεται χωρίς νόμο, που ορίζει και τον τύπο του. Η ορκωμοσία κρατικών αξιωματούχων και δημόσιων λειτουργών και υπαλλήλων γίνεται με πολιτικό όρκο. | Ως έχει |
| άρθρο 21 παρ. 1 (157 -160) Αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης & Προστασία κοινωνικών ομάδων | Το κράτος εγγυάται, μέσω καθολικών κοινωνικών υπηρεσιών και εισοδηματικών ενισχύσεων, αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης για όλους. Για τον προσδιορισμό του επιπέδου διαβίωσης ο νομοθέτης οφείλει να χρησιμοποιεί επιστημονικές μεθόδους και να λαμβάνει υπόψη τις επίκαιρες αντικειμενικές κοινωνικές συνθήκες. Ειδική προστασία παρέχεται στην οικογένεια, το γάμο, τη μητρότητα, στα παιδιά, τους νέους, τους ηλικιωμένους, τα άτομα με αναπηρία και τους άπορους. | Προστίθεται εδάφιο: Το κράτος μεριμνά για τη διασφάλιση συνθηκών αξιοπρεπούς διαβίωσης όλων των πολιτών μέσω ενός συστήματος ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος. |
| άρθρο 21 παρ. 3 (157 -160) Υγεία | Το κράτος εγγυάται το δικαίωμα στην υγεία και υποχρεώνεται να παρέχει καθολική πρόσβαση σε αποτελεσματικές παροχές υγείας μέσω του Εθνικού Συστήματος Υγείας. | Ως έχει |
| άρθρο 21 (προσθήκηνέας παραγράφου) (154 – 158) Σε δημόσιο έλεγχο νερό & ηλεκτρική ενέργεια | 7. Βασικά κοινωνικά αγαθά, όπως το νερό και η ηλεκτρική ενέργεια, και τα δίκτυα διανομής τους υπόκεινται σε καθεστώς δημόσιας υπηρεσίας και τελούν σε δημόσιο έλεγχο. | Ως έχει |
| άρθρο 22 παρ. 1 (172 – 173) Ίση αμοιβή ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας | H εργασία αποτελεί δικαίωμα και προστατεύεται από το Kράτος, που μεριμνά για τη δημιουργία συνθηκών απασχόλησης όλων των πολιτών και για την ηθική και υλική εξύψωση του εργαζόμενου αγροτικού και αστικού πληθυσμού. Όλοι οι εργαζόμενοι, ανεξάρτητα από φύλο, ηλικία ή άλλη διάκριση, έχουν δικαίωμα ίσης αμοιβής για παρεχόμενη εργασία ίσης αξίας. | Ως έχει |
| άρθρο 22 παρ. 2 (155 – 160) Συλλογικές διαπραγματεύσεις | Mε νόμο καθορίζονται οι γενικοί όροι εργασίας, οι οποίοι εξειδικεύονται και συμπληρώνονται από συλλογικές συμβάσεις εργασίας που συνάπτονται με ελεύθερες διαπραγματεύσεις και αν αυτές αποτύχουν με διαιτητικές αποφάσεις που εξομοιώνονται πλήρως με συλλογικές συμβάσεις. Ο κατώτατος μισθός καθορίζεται με συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Η μονομερής προσφυγή στη διαιτησία είναι δικαίωμα των μερών της συλλογικής διαφοράς και ασκείται όπως νόμος ορίζει. Επί συρροής νόμου και συλλογικής σύμβασης, καθώς και συλλογικών συμβάσεων μεταξύ τους, υπερισχύουν οι πιο ευνοϊκές για τους εργαζομένους ρυθμίσεις. | Ως έχει |
| άρθρο 22 παρ. 4 (163 – 164) Απαγόρευση επίταξης | Oποιαδήποτε μορφή αναγκαστικής εργασίας απαγορεύεται. Eιδικοί νόμοι ρυθμίζουν τα σχετικά με την επίταξη προσωπικών υπηρεσιών σε περίπτωση πολέμου ή επιστράτευσης ή για την αντιμετώπιση αναγκών της άμυνας της Xώρας ή επείγουσας κοινωνικής ανάγκης από θεομηνία ή ανάγκης που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία, καθώς και τα σχετικά με την προσφορά προσωπικής εργασίας στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης για την ικανοποίηση τοπικών αναγκών. Η επίταξη υπηρεσιών απαγορεύεται ως μέτρο αντιμετώπισης των συνεπειών απεργίας. | Ως έχει |
| άρθρο 22 παρ. 5 (155 – 158) Προστασία συντάξεων | Η κοινωνική ασφάλιση αποτελεί δικαίωμα. Το κράτος υποχρεώνεται να εξασφαλίζει αποτελεσματική προστασία έναντι όλων των ασφαλιστικών κινδύνων μέσω ενός ενιαίου δημόσιου αναδιανεμητικού συστήματος καθολικής κάλυψης, που λειτουργεί βάσει των αρχών της αλληλεγγύης και της ανταποδοτικότητας. | Ως έχει |
| άρθρο 25 παρ. 3 (169 – 171) | Η άσκηση και η προστασία των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων διέπεται από δικαιοσύνη και επιείκεια. | Ως έχει |
| άρθρο 28 παρ. 2 (154 – 154 Δημοψηφίσματα για κύρωση διεθνών συνθηκών κ συμφωνιών | Για να εξυπηρετηθεί σπουδαίο εθνικό συμφέρον και να προαχθεί η συνεργασία με άλλα κράτη, μπορεί να αναγνωρισθούν, με συνθήκη ή συμφωνία, σε όργανα διεθνών οργανισμών αρμοδιότητες που προβλέπονται από το Σύνταγμα. Για την ψήφιση νόμου που κυρώνει αυτή τη συνθήκη ή συμφωνία απαιτείται πλειοψηφία των τριών πέμπτων του όλου αριθμού των βουλευτών. Εάν η συνθήκη ή συμφωνία προβλέπει μεταβίβαση κυριαρχικών αρμοδιοτήτων του κράτους, η κύρωσή της γίνεται με δημοψήφισμα. | Ως έχει |
| άρθρο 32 παρ. 4 (221 – 224) Εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας | Αν δεν επιτευχθεί ούτε και στην τρίτη ψηφοφορία η αυξημένη αυτή πλειοψηφία, οι ψηφοφορίες επαναλαμβάνονται ανά μήνα μέχρις ότου επιτευχθεί η πλειοψηφία των τριών πέμπτων ή μέχρι τη συμπλήρωση εξαμήνου από την έναρξη της διαδικασίας εκλογής. Μετά την παρέλευση του εξαμήνου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται μεταξύ των δύο προσώπων που πλειοψήφησαν στην τελευταία ψηφοφορία, με άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορία από τους πολίτες που έχουν εκλογικό δικαίωμα, όπως νόμος ορίζει. | Αν δεν επιτευχθεί ούτε και στην τρίτη ψηφοφορία η αυξημένη πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται μέσα σε πέντε ημέρες και εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών. Αν δεν επιτευχθεί ούτε αυτή η πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται μία ακόμη φορά, ύστερα από πέντε ημέρες, μεταξύ των δύο προσώπων που πλειοψήφησαν, και θεωρείται ότι έχει εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε τη σχετική πλειοψηφία. Σε περίπτωση ισοψηφίας, θεωρείται ότι έχει εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε μεγαλύτερο αριθμό ψήφων στην πρώτη ψηφοφορία της προηγούμενης παραγράφου, και, σε περίπτωση ισοψηφίας κατά την ψηφοφορία εκείνη, ο πρεσβύτερος στην ηλικία μεταξύ των δύο υποψηφίων. |
| άρθρο 32 παρ. 5 (220 – 224) | Αν η Βουλή είναι απούσα, συγκαλείται εκτάκτως για να εκλέξει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κατά τους ορισμούς των παραγράφων 3 και 4. | Ως έχει |
| άρθρο 33 παρ. 2 (168 – 169) Όρκος Προέδρου | O Πρόεδρος της Δημοκρατίας, πριν αναλάβει την άσκηση των καθηκόντων του, δίνει ενώπιον της Bουλής τον ακόλουθο όρκο: «Διαβεβαιώνω στην τιμή και τη συνείδησή μου ότι θα φυλάσσω το Σύνταγμα και τους νόμους, θα μεριμνώ για την πιστή τους τήρηση, θα υπερασπίζω την εθνική ανεξαρτησία και την ακεραιότητα της Χώρας, θα προστατεύω τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των Ελλήνων και θα υπηρετώ το γενικό συμφέρον και την πρόοδο του Ελληνικού Λαού». | Ως έχει |
| Άρθρο 37 παρ. 2 (153 – 153) Πρωθυπουργός μόνο μέλος κοινοβουλίου | Πρωθυπουργός διορίζεται ο αρχηγός του κόμματος το οποίο διαθέτει στη Bουλή την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών. Με την εξαίρεση της περίπτωσης του τελευταίου εδαφίου της επόμενης παραγράφου, ο Πρωθυπουργός απαιτείται να έχει τη βουλευτική ιδιότητα. Aν κανένα κόμμα δεν διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει στον αρχηγό του κόμματος που διαθέτει τη σχετική πλειοψηφία διερευνητική εντολή για να διακριβωθεί η δυνατότητα σχηματισμού Kυβέρνησης που να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη της Bουλής. | Ως έχει |
| άρθρο 38 παρ. 1 (155 – 154) | O Πρόεδρος της Δημοκρατίας απαλλάσσει από τα καθήκοντά της την Kυβέρνηση, αν αυτή παραιτηθεί, οπότε εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των παραγράφων 2, 3 και 4 του άρθρου 37, καθώς και αν η Βουλή αποσύρει την εμπιστοσύνη της κατά το άρθρο 84. Aνο Πρωθυπουργός της παραιτούμενης Kυβέρνησης είναι αρχηγός ή εκπρόσωπος κόμματος που διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των βουλευτών, εφαρμόζεται αναλόγως η διάταξη του άρθρου 37 παράγραφος 3 εδάφιο γ΄. | Ως έχει |
| Άρθρο 38 παρ. 2 (Πρόταση Κρεμαστινού, είχε υποστηριχθεί και από ΣΥΡΙΖΑ) Αναπληρωτής Πρωθυπουργός | Ο Πρωθυπουργός ορίζει στην αρχή της θητείας του Αναπληρωτή Πρωθυπουργό ο οποίος τον αντικαθιστά σε περίπτωση που αυτός εκλείψει ή αδυνατεί για λόγους υγείας να ασκήσει τα καθήκοντά του. Τον Αναπληρωτή Πρωθυπουργό ορκίζει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας όταν κληθεί να αναλάβει καθήκοντα. | Ως έχει |
| άρθρο 44 παρ. 2 (152 – 153) δημοψηφίσματα | O Πρόεδρος της Δημοκρατίας προκηρύσσει με διάταγμα δημοψήφισμα για κρίσιμα εθνικά θέματα, ύστερα από απόφαση της απόλυτης πλειοψηφίας του όλου αριθμού των βουλευτών, που λαμβάνεται με πρόταση του Yπουργικού Συμβουλίου. Δημοψήφισμα του προηγούμενου εδαφίου προκηρύσσεται και μετά από αίτηση πεντακοσίων χιλιάδων πολιτών που έχουν το εκλογικό δικαίωμα, όπως νόμος ορίζει. Δημοψήφισμα προκηρύσσεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με διάταγμα και για ψηφισμένα νομοσχέδια που ρυθμίζουν σοβαρό κοινωνικό ζήτημα, εκτός από τα δημοσιονομικά, εφόσον αυτό αποφασιστεί από τα τρία πέμπτα του συνόλου των βουλευτών, ύστερα από πρόταση των δύο πέμπτων του συνόλου και όπως ορίζουν ο Kανονισμός της Bουλής και νόμος για την εφαρμογή της παραγράφου αυτής. Δημοψήφισμα του προηγούμενου εδαφίου προκηρύσσεται και μετά από αίτηση ενός εκατομμυρίου πολιτών που έχουν το εκλογικό δικαίωμα, όπως νόμος ορίζει. Δεν εισάγονται κατά την ίδια περίοδο της Bουλής περισσότερες από δύο προτάσεις δημοψηφίσματος για νομοσχέδιο. Σε περίπτωση αμφισβήτησης ως προς το αν η αίτηση δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία αφορά κρίσιμο εθνικό θέμα ή νομοσχέδιο που ρυθμίζει σοβαρό κοινωνικό ζήτημα αποφαίνεται η Βουλή με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών. Aν νομοσχέδιο υπερψηφιστεί, η προθεσμία του άρθρου 42 παράγραφος 1 αρχίζει από τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος. | Ως έχει |
| άρθρο 54 παρ. 1 (155 – 156) Απλή αναλογική | Για την εκλογή βουλευτών εφαρμόζεται αναλογικό εκλογικό σύστημα. Το εκλογικό σύστημα και οι εκλογικές περιφέρειες ορίζονται με νόμο που ισχύει από τις μεθεπόμενες εκλογές, εκτός και αν προβλέπεται η ισχύς του άμεσα από τις επόμενες εκλογές με ρητή διάταξη που ψηφίζεται με την πλειοψηφία των δύο τρίτων του όλου αριθμού των βουλευτών. | ΩΣ ΕΧΕΙ |
| άρθρο 54 παρ. 4 (προσθήκη παραγράφου) (158 – 160) Ψήφος Αποδήμων | 4. Με τον νόμο της παραγράφου 4 του άρθρου 51 μπορεί να ορίζεται ότι έως πέντε βουλευτές εκλέγονται σε ευρύτερες εκλογικές περιφέρειες μόνιμης εγκατάστασης απόδημου Ελληνισμού, με ενιαίο ψηφοδέλτιο σε κάθε μία από αυτές. | 4. Με τον νόμο της παραγράφου 4 του άρθρου 51 μπορεί να τίθενται προϋποθέσεις στην άσκηση του εκλογικού δικαιώματος στον τόπο διαμονής τους από τους εκλογείς που βρίσκονται έξω από την Επικράτεια, όπως αυτοπρόσωπη παρουσία σε εκλογικό τμήμα, χρόνος απουσίας από τη χώρα ή παρουσία στη χώρα για ορισμένο χρόνο στο παρελθόν. Με τον νόμο του προηγούμενου εδαφίου μπορεί να ορίζεται ότι ορισμένες θέσεις του ψηφοδελτίου επικρατείας κάθε κόμματος της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου καταλαμβάνονται υποχρεωτικά από απόδημους εκλογείς. Νόμος μπορεί να προβλέπει ότι η ψήφος των εκλογέων που ψηφίζουν σε εκλογικά τμήματα έξω από την Επικράτεια δεν προσμετράται σε συγκεκριμένη εκλογική περιφέρεια αλλά μόνο σε επίπεδο επικρατείας. Με τον νόμο της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου μπορεί να καθιερώνονται μία ή περισσότερες εκλογικές περιφέρειες απόδημου Ελληνισμού, κατά παρέκκλιση της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου. |
| άρθρο 54 (εισαγωγή ερμηνευτικής δήλωσης) (153 – 155) Απλή αναλογική | Ερμηνευτική δήλωση. Εκλογικό σύστημα θεωρείται αναλογικό, εφόσον το τελικό ποσοστό κατανομής των βουλευτικών εδρών δεν αποκλίνει περισσότερο από δέκα τοις εκατό από το αντίστοιχο ποσοστό ψήφων που έλαβε κάθε συνδυασμός στο σύνολο της Επικράτειας. Επιτρέπεται η θέσπιση ελάχιστου ορίου ποσοστού ψήφων για την εκλογή βουλευτών, εφόσον αυτό δεν υπερβάινει το τρία τοις εκατό. | Ως έχει |
| άρθρο 56 (προσθήκη νέας παραγράφου) (158 – 157) Βουλευτική θητεία | Όσοι έχουν διατελέσει βουλευτές σε τρεις διαδοχικές βουλευτικές περιόδους δεν μπορούν να ανακηρυχθούν υπόψηφιοι ούτε να εκλεγούν βουλευτές στις αμέσως επόμενες εκλογές. Το κώλυμα της παραγράφου αυτής δεν συντρέχει για βουλευτικές περιόδους με διάρκεια μικρότερη των τριάντα δύο μηνών. Από το κώλυμα εξαιρούνται οι πρόεδροι κοινοβουλευτικών ομάδων και όσοι έχουν διατελέσει πρωθυπουργοί. | Ως έχει |
| άρθρο 62 (237 – 237) Βουλευτική Ασυλία | Όσο διαρκεί η βουλευτική περίοδος και για αδικήματα που σχετίζονται άμεσα με την άσκηση των καθηκόντων του, εντός και εκτός της Βουλής, ο βουλευτής δεν διώκεται ούτε συλλαμβάνεται ούτε φυλακίζεται ούτε με άλλο τρόπο περιορίζεται χωρίς άδεια του Σώματος. Eπίσης δεν διώκεται για πολιτικά εγκλήματα βουλευτής της Bουλής που διαλύθηκε, από τη διάλυσή της και έως την ανακήρυξη των βουλευτών της νέας Bουλής. Για τα λοιπά αδικήματα, καθώς και για τα αυτόφωρα κακουργήματα δεν απαιτείται άδεια της Βουλής. | Όσο διαρκεί η βουλευτική περίοδος ο βουλευτής δεν διώκεται ούτε συλλαμβάνεται ούτε φυλακίζεται ούτε με άλλο τρόπο περιορίζεται χωρίς άδεια του Σώματος. Eπίσης δεν διώκεται για πολιτικά εγκλήματα βουλευτής της Bουλής που διαλύθηκε, από τη διάλυσή της και έως την ανακήρυξη των βουλευτών της νέας Bουλής. H άδεια δίδεται από τη Βουλή υποχρεωτικά εφόσον η αίτηση της εισαγγελικής αρχής αφορά αδίκημα το οποίο δεν συνδέεται με την άσκηση των καθηκόντων ή την πολιτική δραστηριότητα του βουλευτή. Η Βουλή, με ευθύνη του Προέδρου της, αποφαίνεται υποχρεωτικά σχετικά με το αίτημα μέσα σε τρεις μήνες αφότου η αίτηση του εισαγγελέα για δίωξη διαβιβάστηκε στον Πρόεδρο της Bουλής. H τρίμηνη προθεσμία αναστέλλεται κατά τη διάρκεια των διακοπών της Bουλής. Δεν απαιτείται άδεια για τα αυτόφωρα κακουργήματα. |
| άρθρο 68 παρ. 2 (234 – 247) Σύσταση εξεταστικής | H Bουλή συνιστά από τα μέλη της εξεταστικές επιτροπές, με απόφασή της που λαμβάνεται με πλειοψηφία των δύο πέμπτων του συνόλου των βουλευτών, ύστερα από πρόταση του ενός πέμπτου του όλου αριθμού των βουλευτών. Η Βουλή δύναται σε κάθε σύνοδό της να συστήσει από τα μέλη της μία εξεταστική επιτροπή, ύστερα από πρόταση του ενός πέμπτου του όλου αριθμού των βουλευτών, εφόσον αυτή γίνει αποδεκτή από τα δύο πέμπτα του συνόλου. Προκειμένου να συσταθούν εξεταστικές επιτροπές για ζητήματα που ανάγονται στην εξωτερική πολιτική και την εθνική άμυνα, απαιτείται απόφαση της Bουλής που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού τωνβουλευτών. | H Bουλή συνιστά από τα μέλη της εξεταστικές επιτροπές, με απόφασή της που λαμβάνεται με πλειοψηφία των παρόντων βουλευτών, που δεν μπορεί να είναι κατώτερη των δύο πέμπτων του συνόλου των βουλευτών, ύστερα από πρόταση του ενός πέμπτου του όλου αριθμού των βουλευτών. Προκειμένου να συσταθούν εξεταστικές επιτροπές για ζητήματα που ανάγονται στην εξωτερική πολιτική και την εθνική άμυνα, απαιτείται απόφαση της Bουλής που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών. Η Βουλή μπορεί να συνιστά δύο ανά βουλευτική περίοδο εξεταστικές επιτροπές, εφ’όσον η σχετική πρόταση δέκα τουλάχιστον βουλευτών υπερψηφισθεί από τα δύο πέμπτα του συνόλου των βουλευτών, ανεξαρτήτως πλειοψηφίας. Tα σχετικά με τη συγκρότηση και τη λειτουργία των επιτροπών αυτών καθορίζονται από τον Kανονισμό της Bουλής. |
| άρθρο 73 παρ. 1 (168 – 171) Δικαίωμα νομοθέτησης στους πολίτες | 1. Tο δικαίωμα πρότασης νόμων ανήκει στη Bουλή και στην Kυβέρνηση. Προτάσεις νόμων μπορεί επίσης να υποβληθούν από εκατό χιλιάδες πολίτες που έχουν το εκλογικό δικαίωμα, με τη διαδικασία και τους όρους που ορίζει ο νόμος. Η πρόταση αυτή εισάγεται υποχρεωτικά προς συζήτηση στην Ολομέλεια. | |
| άρθρο 84 παρ. 2 (155 – 154) Πρόταση δυσπιστίας | HBουλή μπορεί με απόφασή της να αποσύρει την εμπιστοσύνη της από την Kυβέρνηση μόνο αν με την ίδια απόφαση προτείνει προς διορισμό νέο Πρωθυπουργό. Η Βουλή μπορεί επίσης να αποσύρει την εμπιστοσύνη της από μέλος της Κυβέρνησης. Πρόταση δυσπιστίας μπορεί να υποβληθεί μόνο μετά την πάροδο εξαμήνου αφότου η Bουλή απέρριψε πρόταση δυσπιστίας. H πρόταση δυσπιστίας πρέπει να είναι υπογραμμένη από το ένα έκτο τουλάχιστον των βουλευτών και να περιλαμβάνει σαφώς τα θέματα για τα οποία θα διεξαχθεί η συζήτηση. | |
| άρθρο 86 παρ. 3 (253 – 255) Νόμος περί ευθύνης υπουργών | Πρόταση άσκησης δίωξης υποβάλλεται από τριάντα τουλάχιστον βουλευτές. Η Βουλή, με απόφασή της που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών, συγκροτεί ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, διαφορετικά, η πρόταση απορρίπτεται ως προδήλως αβάσιμη. Το πόρισμα της επιτροπής του προηγούμενου εδαφίου εισάγεται στην Oλομέλεια της Βουλής η οποία αποφασίζει για την άσκηση ή μη δίωξης. Η σχετική απόφαση λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών. Με τηδιαδικασία και την πλειοψηφία του πρώτου εδαφίου της παραγράφου αυτής η Βουλή μπορεί οποτεδήποτε να ανακαλεί την απόφασή της ή να αναστέλλει τη δίωξη, την προδικασία ή την κύρια διαδικασία. | Ομοια με προτείνουσα |
| άρθρο 86 (εισαγωγή ερμηνευτικής δήλωσης) (179 – 175) | Ερμηνευτική δήλωση. Κατά την αληθή έννοια του άρθρου αυτού, τα αδικήματα της παραγράφου 1 δεν περιλαμβάνονται όσα τελέστηκαν απλώς επ’ευκαιρία της άσκησης των υπουργικών καθηκόντων. | Να μην προστεθεί δήλωση |
| άρθρο 96 παρ. 5 (233 – 237) Στρατιωτικά δικαστήρια | Tα στρατιωτικά δικαστήρια του στοιχείου α΄ της προηγούμενης παραγράφου συγκροτούνται από μέλη του δικαστικού σώματος των ενόπλων δυνάμεων, που περιβάλλονται με άπασες τις εγγυήσεις λειτουργικής και προσωπικής ανεξαρτησίας των λοιπών τακτικών δικαστικών λειτουργών.Νόμος ορίζει τη βαθμολογική αντιστοιχία των δικαστικών λειτουργών του δικαστικού σώματος ενόπλων δυνάμεων με τους λοιπούς τακτικούς δικαστικούς λειτουργούς, τη σύνθεση του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου του Σώματος αυτού, των πειθαρχικών συμβουλίων του και τα της επιθεώρησης. Για τις συνεδριάσεις και αποφάσεις των δικαστηρίων αυτών εφαρμόζονται οι διατάξεις των παραγράφων 2 έως 4 του άρθρου 93. Η διάταξη του άρθρου 90 παρ. 5 εφαρμόζεται και στην περίπτωση της θητείας του Προέδρου και του Εισαγγελέα του Αναθεωρητικού Δικαστηρίου. | Tα στρατιωτικά δικαστήρια του στοιχείου α΄ της προηγούμενης παραγράφου συγκροτούνται κατά πλειοψηφία από μέλη του δικαστικού σώματος των ενόπλων δυνάμεων, που περιβάλλονται με τις εγγυήσεις λειτουργικής και προσωπικής ανεξαρτησίας των λοιπών τακτικών δικαστικών λειτουργών κατά το άρθρο 87 παρ. 1 του Συντάγματος και εξομοιώνονται ως προς όλα με τους τακτικούς δικαστές. Νόμος ορίζει τη βαθμολογική αντιστοιχία των δικαστικών λειτουργών του δικαστικού σώματος ενόπλων δυνάμεων με τους λοιπούς δικαστικούς λειτουργούς, τη σύνθεση του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου του Σώματος αυτού, των πειθαρχικών συμβουλίων του και τα της επιθεώρησης. Για τις συνεδριάσεις και αποφάσεις των δικαστηρίων αυτών εφαρμόζονται οι διατάξεις των παραγράφων 2 έως 4 του άρθρου 93. Tα σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου αυτής, καθώς και ο χρόνος που θα αρχίσει η ισχύς τους, ορίζονται με νόμο |
| άρθρο 101 παρ. 1 (151 – 153) Περιφερειακή οργάνωση κράτους | H διoίκηση τoυ Kράτoυς oργανώνεται σύμφωνα με τo απoκεντρωτικό σύστημα. Με νόμο ορίζεται το σύστημα περιφερειακής οργάνωσης του κράτους. | Ως έχει |
| άρθρο 101 παρ. 4 (165 – 174) Στήριξη νησιών & ορεινών περιοχών | Ο κοινός νομοθέτης και η Διοίκηση, όταν δρουν κανονιστικά, υποχρεούνται να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες των νησιωτικών και ορεινών περιοχών, μεριμνώντας για την ολόπλευρη κοινωνική και οικονομική ανάπτυξή τους. | Ως έχει |
| άρθρο 101 (εισαγωγή ερμηνευτικής δήλωσης) (170 – 174) | Ερμηνευτική προσθήκη: Με την προσθήκη αυτή αναγνωρίζεται η ανάγκη προσαρμογής του διοικητικού μοντέλου στο ιδιαίτερο περιβάλλον των νησιωτικών και ορεινών περιοχών με την εκπόνηση ειδικών επιχειρησιακών σχεδίων διοίκησης γι’αυτές και την παροχή κινήτρων στους δημοσίους υπαλλήλους που υπηρετούν σε αυτές. | Ως έχει |
| άρθρο 101A (231 – 232) Ανεξάρτητες αρχές | 1. Όπου από το Σύνταγμα προβλέπεται η συγκρότηση και η λειτουργία ανεξάρτητης αρχής, τα μέλη της διορίζονται με ορισμένη θητεία και διέπονται από προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία, όπως νόμος ορίζει. Ανεξάρτητες αρχές που δεν προβλέπονται στο Σύνταγμα ιδρύονται μόνο με νόμο που ψηφίζεται με την πλειοψηφία των τριών πέμπτων του όλου αριθμού των βουλευτών. Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου δεν θίγει αρχές που έχουν ιδρυθεί πριν από τη θέση της σε ισχύ. 2. Νόμος ορίζει τα σχετικά με την επιλογή και την υπηρεσιακή κατάσταση του επιστημονικού και λοιπού προσωπικού της υπηρεσίας που οργανώνεται για την υποστήριξη της λειτουργίας κάθε ανεξάρτητης αρχής. Τα πρόσωπα που στελεχώνουν τις ανεξάρτητες αρχές πρέπει να έχουν τα ανάλογα προσόντα, όπως νόμος ορίζει. Η επιλογή γίνεται με απόφαση της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής κατ’ αρχήν με την αυξημένη πλειοψηφία των τεσσάρων πέμπτων των μελών της και εφόσον αυτή δεν επιτευχθεί, μετά την πάροδο οκταμήνου από τη λήξη της θητείας των απερχομένων μελών της οικείας ανεξάρτητης αρχής, με την πλειοψηφία των τριών πέμπτων αυτής.3. Οι ανεξάρτητες αρχές υπόκεινται στον έλεγχο της Βουλής για πράξεις ή παραλείψεις τους. Με τον Κανονισμό της Βουλής ρυθμίζονται όσα αφορούν τη σχέση των ανεξάρτητων αρχών με τη Βουλή και ο τρόπος άσκησης του κοινοβουλευτικού ελέγχου. | 1. Όπου από το Σύνταγμα προβλέπεται η συγκρότηση και η λειτουργία ανεξάρτητης αρχής, τα μέλη της διορίζονται με ορισμένη θητεία και διέπονται από προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία, όπως νόμος ορίζει. 2. Νόμος ορίζει τα σχετικά με την επιλογή και την υπηρεσιακή κατάσταση του επιστημονικού και λοιπού προσωπικού της υπηρεσίας που οργανώνεται για την υποστήριξη της λειτουργίας κάθε ανεξάρτητης αρχής. Τα πρόσωπα που στελεχώνουν τις ανεξάρτητες αρχές πρέπει να έχουν τα ανάλογα προσόντα, όπως νόμος ορίζει. Η επιλογή τους γίνεται με απόφαση της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής. Η απόφαση λαμβάνεται με πλειοψηφία τριών πέμπτων των μελών της. Η θητεία των μελών των ανεξάρτητων αρχών παρατείνεται έως τον διορισμό νέων μελών. Τα σχετικά με τη διαδικασία επιλογής των μελών των ανεξάρτητων αρχών και της λειτουργίας και των αρμοδιοτήτων της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής ορίζονται από τον Κανονισμό της Βουλής. 3. Με τον Κανονισμό της Βουλής ρυθμίζονται όσα αφορούν τη σχέση των ανεξάρτητων αρχών με τη Βουλή και ο τρόπος άσκησης του κοινοβουλευτικού ελέγχου. |
| άρθρο 102 παρ. 2 (168 – 169) Τοπική αυτοδιοίκηση | Oι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης έχουν διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. Οι αρχές της εκλέγονται με άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορία και με αναλογικό εκλογικό σύστημα, όπως νόμος ορίζει. Νόμος ορίζει τη συγκρότηση και λειτουργία τοπικών λαϊκών συνελεύσεων, καθώς και τις προϋποθέσεις και τον τρόπο διεξαγωγής τοπικών δημοψηφισμάτων και λαϊκών πρωτοβουλιών σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης. Αλλοδαποί που έχουν συμπληρώσει πενταετή συνεχή και νόμιμη διαμονή στη χώρα έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι στις εκλογές των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και συμμετοχής σε τοπικά δημοψηφίσματα, όπως νόμος ορίζει. | Ως έχει |
