Είστε εδώ

“Τραβηγμένες από τα μαλλιά” οι ευθύνες της Περιφέρειας όπως αποκαλύπτεται στο πόρισμα για την τραγωδία στο Μάτι. Χάος στην Πολιτική Προστασία και τον μηχανισμό πυρόσβεσης

Χάος στη διαχείριση της κατάστασης, έλλειψη σχεδίου και δυνάμεων αλλά και ασυνεννοησία διαπιστώνει μεταξύ άλλων το 293 σελίδων εισαγγελικό πόρισμα για την φονική πυρκαγιά στο Μάτι, που κόστισε τη ζωή 100 ανθρώπων και παρουσιάζει το ethnos.gr και η Σοφία Σπίγγου. Στις σελίδες του ογκωδέστατου πορίσματος οι Εισαγγελείς κάνουν λόγο για μηχανισμό πολιτικής προστασίας… «επί χάρτου και όχι στην πράξη», ο οποίος δεν ήταν επαρκώς οργανωμένος να αντιμετωπίσει δύο πυρκαγιές, όπως αυτές που εκδηλώθηκαν σε Κινέτα και Μάτι.
Εντούτοις, ως προς τις ευθύνες της Περιφέρειας Αττικής και της Ρένας Δούρου που έχει στοχοποιήθει από την ημέρα εκδήλωσης της φονικής πυρκαγιάς μέσα από το γνωστό μηχανισμό και τους συνήθεις υπόπτους, το πόρισμα που παρουσιάζει το ethnos.gr, αναφέρει ότι περιορίζονται στις συμβάσεις που είχε υπογράψει η Περιφερειάρχης με ανάδοχες εταιρίες για εργασίες συντήρησης και καθαρισμού που δεν σχετίζονται στις περισσότερες περιπτώσεις με τις περιοχές που εκδηλώθηκε η φονική φωτιά, αλλά και στο γεγονός ότι τα κείμενα για την ενημέρωση του κοινού στην σελίδα της Περιφέρειας δεν είναι προσβάσιμα σε μεγάλο αριθμό κοινωνικών ομάδων όπως είναι οι ηλικιωμένοι ή πρόσωπα με προβλήματα υγείας ή πρόσωπα χωρίς μόρφωση”. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ειδική μνεία γίνεται στη συνεδρίαση του ΣΟΠΠ της Περιφέρειας Ανατολικής Αττικής, στις 26/4/2018 , όπου με βάση τα πρακτικά της συνεδρίασης προκύπτει «ότι έγινε μια επιφανειακή παράθεση απόψεων των συμμετεχόντων έχοντας καθαρά υλικό χαρακτήρα χωρίς να γίνει καθορισμός συγκεκριμένων δράσεων κατά αντικειμενικό  χρόνο  και υπόχρεο φορέα (…) », δηλαδή ήταν σαν να μην έγινε ποτέ.
Εντολή εκκένωσης
Παράλληλα, για την εντολή εκκένωσης που προκάλεσε τόσες συζητήσεις και σεναριολογία (και από τη μεριά της ΝΔ που με τον καθηγητή Συνολάκη προσπάθησε να μας πείσει ότι το Μάτι θα μπορούσε να έχει εκκενωθεί από 30 μέχρι 45 λεπτά με ασφάλεια) αλλά και κατηγορίες εναντίον της Περιφερειάρχη, το πόρισμα αναφέρει ότι μόνος αρμόδιος για την εισήγηση της εκκένωσης είναι ο εκάστοτε επικεφαλής του Πυροσβεστικού σώματος καθώς και ότι η εκκένωση πραγματοποίεται μόνο εφόσον εξασφαλίζεται εγκαίρως η καλή οργάνωση για την ασφαλή υλοποίηση της.
Οι εισαγγελείς αναφέρουν ότι «η λήψη της απόφασης για την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών αποτελεί ευθύνη των κατά τόπους δημάρχων οι οποίοι έχουν τον συντονισμό του έργου πολιτικής προστασίας …», διευκρινίζοντας ότι «όταν η εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή μπορεί να επηρεάσει πάνω από ένα δήμο η απόφαση λαμβάνεται από το αρμόδιο Περιφερειάρχη ο οποίος μπορεί να εξουσιοδοτήσει σχετικώς τον οικείο αντιπεριφερειάρχη». Ωστόσο, τονίζουν ότι «η λήψη της απόφασης βασίζεται στις εισηγήσεις των φορέων που κατά περίπτωση έχουν την ευθύνη περιορισμού των επιπτώσεων από την εξέλιξη της καταστροφής, δηλαδή το μέτρο αυτό εφαρμόζεται σε περιπτώσεις που στις περιοχές που αναμένεται να πληγούν ο κίνδυνος παραμονής των πολιτών σε οικισμούς είναι μεγαλύτερος σε σχέση με τον κίνδυνο μετακίνησης».
Ωστόσο, στη συγκεκριμένη περίπτωση τα αποτέλεσματα θα ήταν τραγικά σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο πόρισμα: «Λαμβάνοντας υπόψη την μορφολογία της περιοχής, τους στενούς δρόμους χωρίς την δυνατότητα διαφυγής, τον άριθμό των κατοίκων, το γεγονός ότι στις 18.30 η φωτιά είχε ήδη περάσει την Μαραθώνος με κατεύθυνση προς τη θάλασσα, την ύπαρξη πυκνού μαύρου καπνού, την απόλυτη έλλειψη συντονισμού των εμπλεκομένων φορέων, τις ελάχιστες δυνάμεις και μέσα και πρόσωπικό μία ενδεχόμενη εκκένωση ΘΑ ΕΙΧΕ ΤΡΑΓΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ. ΑΝΤΙΘΕΤΑ εάν η σχετική απόφαση είχε ληφθεί στις 17.10 όταν ο σύνδεσμος στο ελικόπτερο ενημέρωσε ότι η φωτιά είναι στα σπίτια και στον περίβολό τους, οι πιθανότητες να υλοποιηθεί το προληπτικό μέτρο θα ήταν εξαιρετικά θετικές, λαμβάνοντας υπόψη ότι τελικά η φωτιά έφθασε στην παραλία στις 19.00».
Οι ευθύνες των δημάρχων
Οι δήμαρχοι Ψινάκης και Μπουρνούς και οι αντιδήμαρχοι για θέματα καθαριότητας και πολιτικής προστασίας δεν προέβησαν ως όφειλαν στην αρχή  της αντιπυρικής περιόδου στην εκτέλεση προγραμμάτων μείωσης του κινδύνου από την εξέλιξη της πυρκαγιάς με την προληπτική απομάκρυνση μέρους της βλάστησης σε περιοχές της εδαφικής τους αρμοδιότητας. «Δεν απομάκρυναν την καύσιμη φυτική ύλη, ξερά χόρτα, φρύγανα, ξερά κλαδιά γύρω από κτιριακές υποδομές και εγκατάστασεις, καθως και σε πιεροχές που θεωρούνται υψηλού κινδύνου, σημεία διέλευσης δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, κόψιμο δέντρων κλπ. Επιπλέον, δεν λειτούργησαν κατά την ημέρα της πυρκαγιάς τα υποχρεωτικώς προβλεπόμενα γραφεία πολιτικής προστασίας σε κάθε δήμο» σχολιάζει το πόρισμα. 

Ανεκτέλεστες εντολές στα εναέρια Μέσα
Το πρόβλημα στην δράση των εναέριων μέσων φαίνεται πως εντοπίστηκε στις εντολές που δόθηκαν, αλλά δεν εκτελέστηκαν! «Προέκυψε, ότι η όλη διαχείριση των μέσων για την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς κυριαρχείται από τη μη επιβεβαίωση της πραγματικής εκτέλεσης των ενεργειών ή επιχειρησιακών σχεδίων όχι μόνο από τους αξιωματικούς του πυροσβεστικού σώματος, αλλά από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, υπό την έννοια, ότι σχεδόν όλοι οι υπεύθυνοι και αρμόδιοι αρκούνται στο να δίνεται η εντολή ή να συντάσσεται το έγγραφο, χωρίς όμως κάποιος να ελέγχει αν πράγματι η ενέργεια εκτελέστηκε ή πότε εκτελέστηκε» σχολιάζει το πόρισμα, κάνοντας λόγο για «τυπική και γραφειοκρατική λειτουργία των φορέων».
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, αποτέλεσε η εντολή που δόθηκε σε τέσσερα αεροσκάφη προκειμένου να συνδράμουν στην κατάσβεση, «πλην όμως η εντολή αυτή πέραν του ότι δόθηκε αργά, δεν κατέστη δυνατόν να επιχειρήσουν και δεν προσέφεραν στις επιχειρήσεις αεροπυρόσβεσης για διάφορους λόγους, όπως πολύ ισχυροί άνεμοι και τεχνικά προβλήματα». Ειδικότερα, από τα τέσσερα αεροσκάφη που απογειώθηκαν κατά διαφορετικά χρονικά διαστήματα, «τα δύο ματαίωσαν την αποστολή τους και επέστρεψαν στα αεροδρόμια, λόγω βλάβης χωρίς να επιχειρήσουν, ενώ μόνο τα υπόλοιπα δύο μετέβησαν στο Νταού Πεντέλης για να επιχειρήσουν, όπου έφτασαν περί ώρα 18 .10 έως 18.15 περίπου, όταν δηλαδή ήταν πλέον πολύ αργά-ήδη πλησίαζε το μέτωπο τη λεωφόρο Μαραθώνος». Μάλιστα, όπως αναφέρεται στο πόρισμα, και τα δύο αεροσκάφη που έφτασαν στο Νταού Πεντέλης, δεν αποδεικνύεται, αν τελικά κατόρθωσαν να επιχειρήσουν, αφού δεν ήταν δυνατόν να πάρουν νερό από τη θάλασσα, λόγω κυματισμού από τους πολύ ισχυρούς ανέμους. «Συμπερασματικά, μέχρι το κρίσιμο διάστημα 18.20 που το μέτωπο της πυρκαγιάς πέρασε σε κάποιο σημείο την λεωφόρο Μαραθώνος με κατεύθυνση προς το Μάτι -Κόκκινο Λιμανάκι, επιχειρούσε μόνο ένα πτητικό μέσο αεροπυρόσβεσης, ενώ έως την ώρα 19.00μμ που η πυρκαγιά έφτασε στην ακτογραμμή επιχειρούσαν δύο πτητικά μέσα» αναφέρεται σχετικά με τα εναέρια μέσα.
«Συμπτωματική λειτουργία της Πυροσβεστικής»
Από το περιεχόμενο των επικοινωνιών επιβεβαιώθηκε -σύμφωνα πάντα με τους εισαγγελείς- η απόλυτη έλλειψη οργάνωσης και συντονισμού των πυροσβεστικών δυνάμεων, οι οποίες φαίνεται να λειτουργούσαν εντελώς συμπωματικά και χωρίς κάποιο έστω στοιχειώδη σχεδιασμό για την αντιμετώπιση της συγκεκριμένης πυρκαγιάς. «Μάλιστα είναι τέτοιας βαρύτητας και βαθμού η έλλειψη οργάνωσης, που ακόμη κι αν δεν υπήρχε η συγκεκριμένη πυρκαγιά με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, και την κατέστησαν στην εξέλιξη της καταστροφική, είναι βέβαιο, ότι ίδια κατάσταση θα επικρατούσε και σε πιο απλά συμβάντα. Από τις απομαγνητοφωνήσεις των ενσύρματων επικοινωνιών του 199- ΣΕΚΥΠΣ , προκύπτει ότι το ΕΣΚΕ και γενικότερα τα επιχειρησιακά στελέχη του πυροσβεστικού σώματος δεν είχαν πραγματική εικόνα για τις συνθήκες της πυρκαγιάς, με συνέπεια να καθίσταται αδύνατη η επίτευξη συντονισμού των δυνάμεων με σκοπό την αποτροπή των τραγικών συνεπειών αυτής, ήτοι την κατάσβεση της και την διάσωση των κινδυνευόντων ανθρώπων, που αποτελεί το σκοπό δράσης του πυροσβεστικού σώματος και της γενικής Γραμματείας πολιτικής προστασίας».
Κανένα σχέδιο διάσωσης ανθρώπων!
Το πόρισμα είναι «φωτιά» για τις ευθύνες των διοικητικών της πυροσβεστικής καθώς, ακόμα και στις κλήσεις ανθρώπων για απεγκλωβισμούς και βοήθεια, διαβίβαζαν στις αστυνομικές δυνάμεις, οι οποίες ήταν αναρμόδιες και δεν διέθετα γνώσεις και μέσα να προβούν σε διάσωση ατόμων από πυρκαγιά.
«Εξάλλου διαπιστώθηκε πλήρης έλλειψη συνεννόησης, συνεργασίας, κοινής αντίληψης και ενημέρωσης μεταξύ των αξιωματικών του ΣΕΚΥΠΣ με την πυρκαγιά και για την εικόνα αυτής. Συγκεκριμένα όσες πληροφορίες, γεγονότα και ενέργειες σε διάφορα χρονικά σημεία, γνωστοποιούνταν με διάφορους τρόπους στα υπηρεσιακά όργανα του ίδιου κέντρου, δεν γνωστοποιούνταν στους λοιπούς, δηλαδή δεν υπήρχε ενιαία εικόνα και πληροφόρηση μεταξύ των τριών τηλεφωνητών, των εκφωνητών, του αξιωματικού επιχειρήσεων και των δύο αξιωματικών υπηρεσίας, καθώς και της διοίκησης του ΕΣΚΕ/199-ΣΕΚΥΠΣ» διαπιστώνεται στο πόρισμα.
Έλλειψη συντονισμού κέντρων πυροσβεστικού Σώματος, ελληνικής αστυνομίας, Λιμενικού σώματος
Σε άμεση συνάρτηση με την προηγούμενη διαπίστωση είναι ότι λειτουργία του ΕΣΚΕ με τον τρόπο αυτό, είχε επιπτώσεις και στην επικοινωνία, συνεργασία και συνεννόηση μεταξύ των συντονιστικών επιχειρησιακών κέντρων του πυροσβεστικού σώματος και της ελληνικής αστυνομίας. Προέκυψε λοιπόν, ότι δεν υπήρξε συνεργασία και συνεννόηση μεταξύ των επιχειρησιακών κέντρο του πυροσβεστικού σώματος και της ελληνικής αστυνομίας
«Κυρίαρχο ρόλο στην δημιουργία σύγχυσης και συνακόλουθα συμβολή στην έλλειψη συντονισμού των πυροσβεστικών δυνάμεων, αλλά και των λοιπών εμπλεκόμενων φορέων έπαιξε η ύπαρξη και λειτουργία πολλών παράλληλα χρησιμοποιούμενων συστημάτων επικοινωνίας μεταξύ των αξιωματικών του πυροσβεστικού σώματος και των στελεχών των άλλων φορέων. Ειδικότερα, προέκυψε, ότι η επικοινωνία γινόταν Α )με τη χρήση κινητών τηλεφώνων, υπηρεσιακών η προσωπικών, Β) με τη χρήση ασύρματων, Γ )με τη χρήση ενσύρματων γραμμών».

Η ΕΛΑΣ ήταν έτοιμη μόνο σε επίπεδο εγγράφων

Παρά τις συσκέψεις και τα έγγραφα προκειμένου η ΕΛΑΣ να είναι σε ετοιμότητα σύμφωνα με τα επιχειρησιακά σχέδια, «η ως άνω κατάσταση ετοιμότητας ήταν μόνο σε επίπεδο προβλέψεων και εγγράφων, χωρίς στην πραγματικότητα να εκτελεστεί, ήτοι και πάλι διαπιστώνεται η τυπική μόνο συμμόρφωση στις νομοθετικές προβλέψεις- επιταγές με την έκδοση των σχετικών εγγράφων χωρίς όμως να υλοποιούνται οι εντολές και παραπέρα να ελέγχεται η υλοποίηση τους». Αυτό καταδεικνύεται από τον μη αποκλεισμό της εισόδου των οχημάτων στο Μάτι από κάθετες οδούς, που διασταυρώνονταν με την λεωφόρο Μαραθώνος, κίνηση που χαρακτηρίζεται ως «κομβική παράλειψη». Βέβαια, δεν υπήρχε και επαρκής αριθμός αστυνομικών οργάνων κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα, δηλαδή πριν περάσει το μέτωπο της πυρκαγιάς σε κάποιο σημείο την λεωφόρο Μαραθώνος, ώρα 18.20 μμ, και κατευθυνθεί προς το Μάτι, προκειμένου να βοηθήσει στην εκτροπή των μεταφορικών μέσων και την οδήγηση τους προς ασφαλή από την πυρκαγιά περιοχή.
«Η έλλειψη σε αριθμό ανδρών και μέσων κατά την εξέλιξη της Πυρκαγιάς έτσι ώστε να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα κυκλοφοριακής διαχείρισης στην περιοχή, ακόμη και αν γίνει δεκτό ότι επιχειρησιακά ήταν δόκιμη η ως άνω διευθέτηση με το συγκεκριμένο τρόπο και χρόνο, οφείλεται στην μη θέση σε πραγματική ετοιμότητα των αστυνομικών δυνάμεων, καθώς οι υπεύθυνοι αξιωματικοί της ελληνικής αστυνομίας αρκέστηκαν στην γραμματική διατύπωση των εντολών, οι οποίες δεν προέκυψε ότι εκτελέστηκαν-υλοποιήθηκαν σε πραγματικό επίπεδο. Περαιτέρω επειδή οι εκτροπές έγιναν και σε σημεία του εσωτερικού οδικού δικτύου στο Μάτι δημιουργήθηκε ξαφνικά μπλοκάρισμα στα οχήματα, που κινούνταν ήδη εκεί, καθώς ξαφνικά η διακοπή της κίνησης δημιούργησε συμφόρηση εσωτερικά στην περιοχή και έτσι δεν μπορούσαν να απεγκλωβιστούν τα οχήματα και να διαφύγουν από την περιοχή. Αποτέλεσμα όλων των ανωτέρω ήταν τελικά να εισέλθει μεγάλος αριθμός οχήματος στο Μάτι πλέον αυτών που ήδη υπήρχαν εκεί και κινούνταν ή ήταν σταθμευμένα και κινήθηκαν στη συνέχεια, όταν οι κάτοικοι άρχισαν να κινούνται πανικόβλητοι για να απομακρυνθούν από την περιοχή. Έτσι η κίνηση των οχημάτων γινόταν άτακτα με συνέπεια να δημιουργηθεί συμφόρηση στους στενούς δρόμους και τελικά να εγκλωβιστούν», αναφέρει το πόρισμα, αποδίδοντας όμως ευθύνη και στην λιμενική αρχή της Ραφήνας, που παρά την πυρκαγιά επέτρεψε σε δύο επιβατηγά πλοία να αποβιβάσουν κόσμο στο λιμάνι, μπλοκάροντας ακόμη περισσότερο την κατάσταση.
Ολόκληρο το ρεπορτάζ για το πόρισμα στο ethnos.gr 

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *