«Περίμενα να δω βιαστές εμπρηστές και εγκληματίες, όπως είπε ο Μαρινάκης αλλά βλέποντάς σας όλους εδώ διαπιστώνω ότι ήταν αβάσιμες οι ανησυχίες μου»! Οι στιγμές που ξεδιπλώθηκε το πολιτικό ταλέντο του Αλέξη Τσίπρα στη ΔΕΘ – Οι 9 άξονες του Εθνικού Σχεδίου Ανάταξης

«Ένα μεγάλο αναπτυξιακό σοκ»

«Η χώρα χρειάζεται άμεσα ένα μεγάλο αναπτυξιακό σοκ. Ένα σοκ εφάμιλλο των αντίστοιχων της περιόδου Τρικούπη και Βενιζέλου. Διαφορετικά, θα χάσει οριστικά το τρένο της σύγκλισης και θα βρεθεί εκ νέου σε συνθήκες υπαρξιακής κρίσης.

Χρειάζεται Εθνικό Σχέδιο Ανάταξης με ορίζοντα πενταετίας. Ένα σχέδιο, με ορίζοντα το 2030 και στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη, την ανθεκτικότητα, την ασφάλεια, την αναδιανομή, τη δικαιοσύνη αλλά και την αποκατάσταση της ομαλής λειτουργίας των θεσμών και της δημοκρατίας», επεσήμανε, θέτοντας σε πρώτη προτεραιότητα την ανάγκη χάραξης μιας «νέας εθνικής πυξίδας» που θα καθοδηγήσει τη χώρα με μακροπρόθεσμο σχέδιο.

Περιγράφοντας του βασικούς άξονες του σχεδίου, είπε:

Πρώτον: Ισχυρό και δίκαιο κράτος

Χρειαζόμαστε ένα κράτος ισχυρό και δίκαιο, είπε. Να λειτουργεί με κανόνες, αξιοκρατία και διαφάνεια. Να υπηρετεί και όχι να ταλαιπωρεί τον πολίτη. Και να έχει κεντρικό ρόλο στην αναπτυξιακή διαδικασία. Να ωθεί την οικονομία, με ένα σύνολο μέτρων και κινήτρων, σε ένα νέο, σύγχρονο, αποτελεσματικό μοντέλο.

Έβαλε σε πρώτη προτεραιότητα την εντιμότητα, «γιατί η διαφθορά που ξεκινάει από θύλακες της κυβέρνησης διαβρώνει το κράτος. Γιατί η αναξιοκρατία, που ξεκινάει από το Μαξίμου διαβρώνει την  εμπιστοσύνη στο κράτος. Γιατί η μεροληψία, η εύνοια για τους «δικούς μας», για τους έχοντες, για συγγενείς και φίλους, για κομματικούς παράγοντες, που ξεκινάει από την εκτελεστική εξουσία, απλώνεται στη Δικαιοσύνη, και απαξιώνει το κράτος.

Κι όλα αυτά έχουν τραυματικές συνέπειες όχι μόνο στη σχέση εμπιστοσύνης του πολίτη με το κράτος, αλλά και στην οικονομία. Στην ανάπτυξη. Είναι κενό γράμμα ό, τι κι αν λέμε για καλύτερη Ελλάδα το 2030, αν δεν αποκαταστήσουμε τη δυνατότητα του κράτους να υπάρχει και να λειτουργεί με δικαιοσύνη. Και αν δεν ανακτήσουμε τη σχέση εμπιστοσύνης της κοινωνίας με το κράτος».

Ζήτησε να περάσουμε από το σημερινό «επιτελικό κράτος» της διαφθοράς, των πελατειακών σχέσεων, της κοινωνικής μεροληψίας, αλλά και της ανικανότητας, σε ένα κράτος φιλικό στην ανάπτυξη και τον πολίτη. Ανοιχτό στην κοινωνική πλειοψηφία, που θα αναλάβει να  κωδικοποιεί τις προτεραιότητες. Και σε διάλογο με όλες τις παραγωγικές τάξεις, να κατευθύνει την οικονομία, με στόχο τη δίκαιη ανάπτυξη.  Με θεσμική θωράκιση του Κράτους Δικαίου.

Δεύτερον: Αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου

Έκρινε πως «χρειαζόμαστε επειγόντως παραγωγικό αναπροσανατολισμό. Και είναι πρωτίστως έργο του κράτους, να κατευθύνει την οικονομία, με μια δέσμη κινήτρων και αντικινήτρων, στο δρόμο της παραγωγικότητας, της καινοτομίας, της αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών, ώστε η ανάπτυξη να αποκτήσει ένα σταθερό βηματισμό.

Με ενίσχυση του πρωτογενή τομέα και της παραγωγής ποιοτικών αγροτικών προϊόντων. Με στρατηγικές επενδύσεις στην ευφυή και πράσινη γεωργία, αξιοποιώντας, το συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας -τις κλιματολογικές συνθήκες. Με ενίσχυση της μεταποίησης, ώστε το «Made in Greece» να σημαίνει ποιότητα και να προσδίνει υπεραξία, σε πλήθος από προϊόντα με εξαγώγιμα χαρακτηριστικά. Με την ανασυγκρότηση της ελληνικής βιομηχανίας. Τη στήριξη της καινοτομίας, των startups υψηλής τεχνολογίας, της αμυντικής βιομηχανίας, της βιομηχανίας φαρμάκων, ενέργειας, ναυπηγικής, και την παράλληλη δημιουργία βιομηχανικών και γεωγραφικών clusters.  Με την ενίσχυση των υποδομών και των Logistics, και την ανάπτυξη logistics parks. Με επένδυση στην Ψηφιακή Οικονομία».

Έθεσε στόχο «η Ελλάδα, να αποκτήσει παραγωγική πυξίδα και αξιοποιώντας τη μοναδική γεωγραφική της θέση να γίνει κόμβος διαμετακομιστικός, τεχνολογικός, αλλά και ενεργειακός, καθώς το φυσικό της περιβάλλον ευνοεί τη παραγωγή ΑΠΕ».

Τρίτο: Στήριξη της εργασίας

Πυλώνας στους εννέα άξονες της πρότασης Τσίπρα είναι η ανάπτυξη που όμως «δεν μπορεί να υπάρξει με υποτιμημένη την εργασία. Και με μια αγορά εργασίας γεμάτη αντεργατικές διατάξεις και απαγορεύσεις».

Ως εκ τούτου προτείνει «πλήρης επαναφορά των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων, αποτελεί απαραίτητο όρο για δίκαιες συνθήκες εργασίας και αξιοπρεπείς αμοιβές».

Ένα νέο παραγωγικό μοντέλο συνεπάγεται επίσης, σύμφωνα με τον Αλ. Τσίπρα: «Αυστηρό έλεγχο για την τήρηση των νόμιμων εργασιακών ρυθμίσεων. Γενναίες αυξήσεις στην αμοιβή της εργασίας, που σήμερα είναι σε επίπεδα που ούτε στοιχειώδη διαβίωση του μισθωτού δεν εξασφαλίζουν. Μείωση των ωρών εργασίας με ταυτόχρονη αύξηση αποδοχών. Με στόχο το 35ωρο με καλύτερους μισθούς. Και βέβαια, μείωση της, υπερβολικά υψηλής στη χώρα μας, φορολογίας της μισθωτής εργασίας».

Τέταρτο: Ανθεκτικότητα και ενεργειακή ασφάλεια

Σε μια εποχή που η κλιματική κρίση αρχίζει να μας δείχνει τα δόντια της, η Ελλάδα οφείλει να ενισχύσει την ανθεκτικότητα στις υποδομές της. Και ταυτόχρονα να πρωταγωνιστήσει στο μηδενισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Για το σκοπό αυτό, ο πρώην πρωθυπουργός λέει πως «χρειάζεται να κινηθούμε  σε δύο κατευθύνσεις. Στην δημιουργία κατάλληλων υποδομών και στην ενίσχυση της ενεργειακής μας ασφάλειας, με ταυτόχρονη δημιουργία πλαισίου ενεργειακής δημοκρατίας. Με τη δημιουργία εξωχρηματηστηριακής αγοράς ενέργειας, όπου οι τιμές θα διαμορφώνονται με βάση διμερή συμβόλαια, όπως γίνεται στην Ευρώπη και όχι από το καρτέλ τεσσάρων εταιρειών. Και με άμεση έμπρακτη υποστήριξη, μέσω κινήτρων, στους παραγωγούς ΑΠΕ για εγκατάσταση μπαταριών στις υφιστάμενες μονάδες. Με την άμεση επιδίωξη της διασύνδεσής μας με το σύστημα ηλεκτροπαραγωγής της κεντρικής Ευρώπης. Την ενίσχυση του εσωτερικού δικτύου και τη μετεξέλιξή του σε έξυπνο Δίκτυο αξιοποιώντας την εξέλιξη της τεχνολογίας. Με αξιοποίηση και επέκταση του θεσμού των ενεργειακών κοινοτήτων κατά προτεραιότητα σε αυτοπαραγωγούς- αυτοκαταναλωτές και εν συνεχεία στις επιχειρήσεις, με ιδιαίτερη έμφαση στις ΜμΕ και στη βιομηχανία. Με την επέκταση της παραγωγής και του ενεργειακού συμψηφισμού (virtual net metering) και σε επίπεδο κατοικίας.

Πέμπτο: Δημογραφική ανθεκτικότητα

Με την Ελλάδα να γερνάει ο Αλέξης Τσίπρας εντοπίζει «το πρόβλημα των προβλημάτων» και σημειώνει πως «χωρίς την ενέργεια των εργαζομένων, χωρίς εργατικά χέρια, η παραγωγικότητα είναι κενό γράμμα παντού. Στις κατασκευές, στον πρωτογενή τομέα, ακόμα και στον τουρισμό. Και το ασφαλιστικό θα καταρρεύσει εκ νέου και σύντομα».

Σημειώνει πως η μείωση του πληθυσμού είναι συνάρτηση τριών παραγόντων: γεννήσεων, θανάτων και μεταναστευτικού ισοζυγίου και λέει πως υπάρχουν δύο τρόποι να αντιμετωπιστεί:  Να αντιστραφεί το ισοζύγιο υπέρ των γεννήσεων. Και το μεταναστευτικό ισοζύγιο να γίνει ξανά θετικό.

Αναγνωρίζει πως απαιτείται ένα πλέγμα μέτρων που και πάλι τον βασικό ρόλο καλείται να τον παίξει το κράτος.

«Με ριζικές και  τολμηρές αποφάσεις για να γίνει επιτέλους εφικτή η στέγη στα νέα ζευγάρια. Και ξέρω ότι υπάρχουν σοβαρές επεξεργασίες και προτάσεις για το κρίσιμο αυτό ζήτημα. Με δημόσιες επενδύσεις που θα διαμορφώνον περιβάλλον οικογενειακής ασφάλειας παντού. Στην Παιδεία, τους βρεφονηπιακούς σταθμούς, την Υγεία. Με την αύξηση του κατώτατου και του μέσου μισθού. Με μια δέσμη από μόνιμα και γενναία κίνητρα στις οικογένειες που αποκτούν δύο ή και περισσότερα παιδιά. Με φορολογικά, ασφαλιστικά και επιχειρηματικά κίνητρα για τους νέους. Άλλα και με μια δημιουργική μεταναστευτική πολιτική».

Ως προς το τελευταίο εξηγεί, «όχι ασφαλώς ανοιχτών συνόρων, αλλά ανοιχτής αγοράς εργασίας, ιδιαίτερα σε τομείς που λείπουν τα εργατικά χέρια. Προφανώς με όρους αξιοπρέπειας, σεβασμού στους νόμους και το δίκαιο της χώρας, και με μέτρα ενσωμάτωσης».

Έκτο: Μείωση ιδιωτικού χρέους

Μετά τη ρύθμιση του δημόσιου χρέους ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που παραμένουν είναι η διατήρηση του υψηλού ιδιωτικού χρέους.

«Τα κόκκινα δάνεια, παρότι έφυγαν από τους ισολογισμούς των τραπεζών περνώντας στα funds, εξακολουθούν να κρατούν σε ομηρία εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Το ύψος τους ανέρχεται σε 75 δισ. ευρώ, με περισσότερα από 500.000 δάνεια, εκ των οποίων το 1/3 είναι στεγαστικά, και με περίπου 220.000 δανειολήπτες. Με το Σχέδιο Ηρακλής, το ελληνικό δημόσιο έχει παραχωρήσει εγγυήσεις ύψους 23 δισ. ευρώ, αναλαμβάνοντας δυσανάλογα μεγάλο ρίσκο. Ενώ τα funds, με μοναδικό σχέδιο τη μεγιστοποίηση κερδών τους, προχωρούν σε ανατοκισμούς, πλειστηριασμούς και ρευστοποιήσεις. Ο κίνδυνος παρόλα αυτά είναι το σχέδιο της κυβέρνησης να αποτύχει πλήρως και το ελληνικό δημόσιο να φορτωθεί στο χρέους του τις εγγυήσεις».

Είναι αναγκαίο, λέει, να εκπονηθεί ένα σχέδιο πριν οδηγηθούμε στο μοιραίο.

«Ένα σχέδιο ρεαλιστικής απομείωσης του ιδιωτικού χρέους,  με στόχο να επανενταχθούν ενεργά στην οικονομική ανάκαμψη χιλιάδες πολίτες με παραγωγικές δυνατότητες, που παραμένουν αποκλεισμένοι από το τραπεζικό σύστημα».

Στόχος πρέπει να είναι «η διαχείρισή των ΜΕΔ να γίνει με όρους κοινωνικής συμπεριληπτικότητας, ειδικά για τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά. Με μακροπρόθεσμες ρυθμίσεις με χαμηλό επιτόκιο. Και κυρίως με δικαίωμα εξαγοράς από τους ίδιους τους οφειλέτες των δανείων τους, στην τιμή που τα πούλησαν οι τράπεζες στα funds.

Έβδομο: Τεχνολογική αναβάθμιση και ψηφιακή αυτονομία

Η Ελλάδα δεν μπορεί να εξαρτάται διαρκώς από την πανάκριβη εισαγωγή τεχνολογίας.  Είτε αυτό αφορά στην αμυντική βιομηχανία είτε στην εφαρμοσμένη τεχνολογία πληροφορικής και τη καινοτομία.

«Ένα από τα μεγαλύτερα ανταγωνιστικά μας πλεονεκτήματα είναι το ανθρώπινο κεφάλαιο. Οι Έλληνες επιστήμονες διαπρέπουν παντού στο εξωτερικό.

Είναι ανώφελο να προσδοκούμε την επιστροφή τους, ειδικά όταν αυτοί βρίσκονται στο απόγειο της καριέρας τους. Είναι όμως εφικτό να επιδιώξουμε τη συνεισφορά τους στη πατρίδα με τις γνώσεις και την εμπειρία τους», σημειώνει και για να ξεπεραστεί το εμπόδιο προτείνει:

«Ένα διεθνές δίκτυο επιστημόνων της διασποράς. Και γενναία αύξηση των δαπανών για την έρευνα και τη καινοτομία. Δημιουργία τεχνολογικών πυρήνων γύρω από τα ΑΕΙ και τα ερευνητικά μας κέντρα, με συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα. Δημόσιες επενδύσεις στη τεχνητή νοημοσύνη, τους αλγόριθμους και την κυβερνοασφάλεια, ώστε να μη χάσουμε το τραίνο της νέας εποχής».

Όγδοο: Αναδιανομή και Εθνικό Ταμείο Σύγκλισης

Το μεγάλο ερώτημα που τίθεται είναι πως θα τα πετύχουμε όλα αυτά. Πως θα χρηματοδοτηθεί η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου και πως θα επιτευχθεί το αναγκαίο αναπτυξιακό άλμα για να ανατραπεί η πορεία απόκλισης από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Πως θα αντιμετωπίσουμε τις ανισότητες που διευρύνονται, το πρόβλημα της παιδικής φτώχειας, το οξύ πρόβλημα της στεγαστικής κρίσης.

Πώς θα ενισχυθούν οι δομές κοινωνικής προστασίας, το δημόσιο σύστημα υγείας που καταρρέει, την ανθεκτικότητα της χώρας απέναντι στις συνέπειες τις κλιματικής κρίσης, αλλά και τις υποδομές, την τεχνολογική και ψηφιακή της αυτονομία.

«Η ορθή αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων και ειδικότερα των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αποτελεί σημαντικό εργαλείο. Ωστόσο τα επόμενα χρόνια θα εξαντληθεί οριστικά. Οφείλουμε λοιπόν να κινητοποιήσουμε νέους εθνικούς πόρους, δημόσιους και ιδιωτικούς.

Χρειάζονται νέα εργαλεία χρηματοδότησης.

Η πρότασή μου αφορά την αξιοποίηση ενός μέρους των αδιάθετων του Ταμείου, ύψους περίπου 5 δις και της αξιοποίησης του Υπερταμείου, της Αναπτυξιακής Τράπεζας και του Ταμείου Παρακαταθηκών, ώστε να δημιουργήσουμε ένα Νέο Εθνικό Ταμείο για την χρηματοδότηση της Αναπτυξιακής διαδικασίας.

Το Εθνικό Ταμείο Σύγκλισης.

Με στόχο την χρηματοδότηση και εγγυοδοσία της ανάπτυξης, μοχλεύοντας.

Είναι εφικτό μοχλεύοντας ταυτόχρονα και ιδιωτικούς πόρους, το Ταμείο αυτό να κατευθύνει σε ετήσια βάση πάνω από 8 δις σε στοχευμένες επενδύσεις, που θα δώσουν σάρκα και οστά στη σταδιακή αλλαγή του παραγωγικού προσανατολισμού της οικονομίας μας.

Πέρα όμως των νέων χρηματοδοτικών εργαλείων, χρειάζεται και ένα νέο και διαφορετικό δημοσιονομικό μείγμα, που θα διορθώνει τις μεγάλες αδικίες στην κατανομή των φορολογικών βαρών και θα ενισχύει τη βιώσιμη ανάπτυξη, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη σταθερή μείωση του δημόσιου χρέους».