«Πρέπει να το αποδεχτούμε: θα συνεχίσουν να υπάρχουν νεκροί από τον κορονοϊό, αλλά πρέπει να επιστρέψουμε και στην …κανονικότητα παρά τον κίνδυνο της πανδημίας». Αυτή είναι η εισήγηση των Γερμανών Βιομηχάνων μέσω του Ινστιτούτου Γερμανικής Οικονομίας – του περίφημου Institut der Deutschen Wirtschaft ( IW) το οποίο ελέγχουν. Τι να γίνει; Δεν μπορούμε να εξαλείψουμε τον covid 19 και τις μεταλλάξεις του, οπότε αφήστε τον κόσμο να πεθαίνει και πάμε να κάνουμε επανεκκίνηση της οικονομίας! Αυτή είναι συνοπτικά η άποψη των Γερμανών βιομηχάνων, όπως την εξέφρασε άλλωστε ο διευθυντής του IW, Μίκαελ Χούτερ. «Πρέπει να αποδεχτούμε έναν ορισμένο κίνδυνο για την υγεία και, δυστυχώς, επίσης μια συγκεκριμένη θνησιμότητα για να μπορέσουμε να επιστρέψουμε στη φυσιολογική κατάσταση, μακροπρόθεσμα» δήλωσε στην Die Welt ο Χούτερ. Να δούμε δηλαδή με πόσους νεκρούς από τον κορονοϊο καθημερινά είμαστε …ικανοποιημένοι , γιατί υπάρχει τεράστια ζημιά στην οικονομία. Το ινστιτούτο των Γερμανών βιομηχάνων έχει μάλιστα εκπονήσει και μελέτη με τίτλο «Από το lockdwn στη νέα κανονικότητα» ,την οποία έχει στη διάθεσή της η εφημερίδα Die Welt.
Όχι δηλαδή ότι μας εκπλήσσει η απαράδεκτη αυτή λογική των Γερμανών βιομηχάνων ! Ανάλογη άποψη είχε εκφράσει εντελώς κυνικά τον περασμένο Απρίλιο ο Βόφγκανγκ Σόιμπλε, ο «κύριος λιτότητα στην Ευρώπη» ως υπουργός Οικονομικών και νυν πρόεδρος της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Βουλής. Ο Σόιμπλε είχε πει ότι το κράτος δεν μπορεί να λύσει όλα τα προβλήματα και δεν είναι υποχρεωμένο να σχεδιάζει τα πάντα για την προστασία της ανθρώπινης ζωής. «Οταν ακούω ότι όλα υποχωρούν μπροστά στην προστασία της ανθρώπινης ζωής, πρέπει να πω ότι αυτό δεν είναι απόλυτο. Υπάρχει στάθμιση και αλληλοπεριορισμός στα ανθρώπινα δικαιώματα. Εάν υπάρχει μία απόλυτη αξία στο Σύνταγμά μας, αυτή είναι η ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Αυτή είναι απαραβίαστη. Αλλά αυτό δεν αποκλείει ότι κάποτε θα πεθάνουμε…» είχε πει χαρακτηριστικά ο Σόιμπλε σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Tagesspiegel στις 26 Απριλίου 2020.
Αυτή την πολιτική Σόιμπλε ακολούθησε δυστυχώς η Γερμανία ,αλλά και άλλες χώρες -δορυφόροι της στην Ευρώπη ,με τα τραγικά αποτελέσματα που βλέπουμε σήμερα: Χιλιάδες νεκροί, αναρίθμητα κρούσματα από τον κορονοϊό γιατί «το κράτος δεν μπορεί να λύσει όλα τα προβλήματα» ,κατά τον Σόιμπλε. Τι μπορεί να κάνει άλλωστε το κράτος; Να ενισχύσει το σύστημα υγείας; Να προσλάβει ιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό; Να κάνει δωρεάν τεστ σε όλον τον πληθυσμό για να ιχνηλατήσει την διάδοση του ιού; Να αυξήσει τον αριθμό των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς; Να επιβάλει ελέγχους για την προστασία των εργαζομένων στους χώρους δουλειάς; Τι ζητάτε επιτέλους από το κράτος, αφού «όλοι θα πεθάνουμε κάποτε;» όπως είχε πει ο Σόιμπλε!
Απέτυχε το κράτος ή η αγορά
Και τι έκανε το κράτος, αντί να προστατεύσει τους πολίτες; Πρώτο lockdown, δεύτερο lockdown, τρίτο lockdown…και βλέπουμε. Μόνο περιοριστικά μέτρα. Και πρόστιμα, σε όσους πολίτες δεν τα τηρούν! Αλλωστε, το κράτος «δεν φταίει για τίποτα». Εμείς ,οι πολίτες φταίμε για όλα! Φταίμε φυσικά ,κυρίως όμως για το κράτος που έχουμε…Το οποίο είναι προσανατολισμένο από τις νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις να λειτουργεί απλά ως στυλοβάτης των εταιρειών…
Ο πολυβραβευμένος Γερμανός οικονομικός σχολιαστής και συγγραφέας, Τόμας Φρίκε, που έχει αρθρογραφήσει για το θέμα της ελληνικής κρίσης χρέους κι έχει ασκήσει κριτική στον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για τους χειρισμούς του, διερωτάται σε άρθρο του στο Der Spiegel αν τα τραγικά λάθη των πολιτικών στην αντιμετώπιση της πανδημίας είναι απόδειξη ότι το κράτος αποτυγχάνει; «Ισχύει αυτό που λένε οι Νεοφιλελεύθεροι;» είναι το ερώτημα που θέτει ο Φρίκε: «Καλή οικονομία, κακό κράτος», ο επιχειρηματίας εκμεταλλεύεται τις «ευκαιρίες», ενώ ο δημόσιος αξιωματούχος αποφεύγει τον κίνδυνος; Το ερώτημα επανήλθε πολύ σοβαρά αυτές τις μέρες, καθώς τα εμβόλια έφτασαν πολύ καθυστερημένα με αποτέλεσμα πολύ λίγοι άνθρωποι να έχουν εμβολιαστεί. «Θα ήταν παράλογο να υποθέσουμε ότι ο ένδοξος ιδιωτικός τομέας θα τα έκανε κάπως καλύτερα» λέει ο Γερμανός σχολιαστής. «Αντιθέτως. Οι εταιρείες στην πραγματικότητα δεν έχουν αρκετά κίνητρα για μεγάλη αύξηση παραγωγικής ικανότητας των εμβολίων, όταν είναι προβλέψιμο ότι η ανάγκη θα είναι τεράστια μόνο βραχυπρόθεσμα . Συνεπώς, δεν θα υπάρχει τόσο μεγάλη ανάγκη , μακροπρόθεσμα. Το δημόσιο όμως είναι αυτό που πρέπει να το φροντίσει, σημειώνει ο Τόμας Φρίκε. Να συνυπολογίσουμε επίσης και τη ζημιά που έχει υποστεί ο δημόσιος τομέας μετά από μερικές δεκαετίες περιορισμού του ,αλλά και περικοπών στις κρατικές δαπάνες στον τομέα της υγείας…
Αντί λοιπόν να ενισχυθεί αποφασιστικά ο δημόσιος τομέας και το κράτος πρόνοιας για την αντιμετώπιση της πανδημίας ,τι εισηγείται το Ινστιτούτο των Γερμανών βιομηχάνων, εξειδικεύοντας ουσιαστικά την άποψη Σόιμπλε; Να σταθμίσουμε ανάμεσα στον κίνδυνο για την υγεία από τον ιό και τις ζημιές στην οικονομία. Όπως αναφέρει το έγγραφο του Ινστιτούτου ΙDW ,που αποκαλύπτει η Die Welt «από την μία πλευρά, είναι το κόστος της εξάπλωσης του ιού: ζημία στην υγεία, κόστος θεραπείας και παρακολούθησης που σχετίζεται με την ασθένεια. Οσο πιο σκληρά είναι τα μέτρα για την αποφυγή αυτών των δαπανών, τόσο υψηλότερο είναι το κόστος από την άλλη πλευρά ,στην οικονομία».
Η έξοδος από την κρίση δεν θα είναι ένα… κομμάτι κέικ
Αντίθετη είναι η άποψη του προέδρου του Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών(Ifo) , του Μονάχου, Κλέμενς Φούεστ. «Είναι ψευδαίσθηση να πιστεύουμε ότι η οικονομία θα ανακάμψει όσο ο αριθμός των λοιμώξεων είναι υψηλός» λέει ο Γερμανός οικονομολόγος. «Όταν μιλάμε για μια κοινωνία No Covid , δεν λέμε για ένα σκληρό κλείσιμο της οικονομίας, αλλά για πιο αυστηρά και πιο στοχευμένα υγειονομικά μέτρα , με σημαντικά περισσότερα τεστ, ελέγχους στους χώρους δουλειάς κλπ. Η στρατηγική no-Covid προβλέπει την άρση των περιορισμών στην καθημερινή ζωή τοπικά όπου η πανδημία είναι υπό έλεγχο και δεν υπάρχουν νέες μολύνσεις άγνωστης προέλευσης για 14 ημέρες. Τέτοιες «πράσινες ζώνες» πρέπει να προστατεύονται από δραστικούς περιορισμούς στις μετακινήσεις. Είναι μια μακροπρόθεσμη στρατηγική που μπορεί να λειτουργήσει» τονίζει ο διευθυντής του Ινστιτούτου Ερευνών του Μονάχου. Επικαλούμενος μάλιστα πρόσφατες μελέτες , σημειώνει ότι το 80% των οικονομικών απωλειών προκλήθηκε από τον ίδιο τον ιό και μόνο το 20% από περιορισμούς στην οικονομική ζωή. «Αν επρόκειτο να αυξήσουμε αυτό το 20% αποδεχόμενοι ότι οι μολύνσεις και οι νεκροί θα αυξάνονται μαζικά, τότε θα είχαμε μεγαλύτερη ζημιά μετά» τονίζει ο δρ. Φούεστ στην Handelsblatt»…
Σε κάθε περίπτωση , η μάχη των ιδεών, καλών ή κακών, για την καλύτερη διέξοδο από την κρίση είναι ένα ισχυρό μήνυμα για όλους εκείνους που έχουν την εξουσία: αυτή η έξοδος από την κρίση δεν θα είναι ένα κομμάτι κέικ. Οι πολίτες ανησυχούν ιδιαίτερα για την αύξηση των χρεών και των κόκκινων δανείων, τα λουκέτα και τις πτωχεύσεις ,τις απολύσεις και την ανεργία. Για τους ηγέτες μας, η δοκιμασία δεν θα τελειώσει με την πανδημία. Η ιστορία μας δίνει πολλά παραδείγματα αυτού: Οι κυβερνήσεις δεν αντιμετωπίζουν απαραίτητα τις πιο σοβαρές καταστάσεις, στα δύσκολα. Αλλά μετά, στα λεγόμενα εύκολα…Όταν το Λονδίνο βομβαρδιζόταν ανηλεώς από τους Ναζί στη διάρκεια του Β` Παγκοσμίου Πολέμου, ο πρωθυπουργός Ουίνστον Τσόρτσιλ απολάμβανε της αμέριστης υποστήριξης του βρετανικού λαού. Αλλά το 1945, μόλις δύο μήνες μετά την παράδοση του ναζιστικού καθεστώτος, οι ψηφοφόροι δεν δίστασαν να τον αποδοκιμάσουν στις εκλογές ,ψηφίζοντας συντριπτικά υπέρ του Εργατικού Κόμματος. Και η ιστορία επαναλαμβάνεται. Εστω και ως φάρσα…
