Ούτε τη λέξη πλαφόν δε χρησιμοποιεί η Κομισιόν. Τον ονομάζει «μηχανισμό διόρθωσης της αγοράς» για την προστασία των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών της Ε.Ε. από επεισόδια υπερβολικά υψηλών τιμών φυσικού αερίου στην ένωση.
Ο νέος μηχανισμός αποσκοπεί στη μείωση της μεταβλητότητας, της μεγάλης διακύμανσης δηλαδή, στις ευρωπαϊκές αγορές φυσικού αερίου, διασφαλίζοντας παράλληλα την ασφάλεια του εφοδιασμού με φυσικό αέριο.
Ο προτεινόμενος μηχανισμός συνίσταται σε ένα ανώτατο όριο τιμών ασφαλείας ύψους 275 ευρώ για τα παράγωγα TTF για την περίοδο ενός μήνα. Η διευκόλυνση μεταφοράς τίτλων (TTF), η οποία είναι το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο σημείο αναφοράς για τις τιμές φυσικού αερίου στην ΕΕ, διαδραματίζει βασικό ρόλο στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου χονδρικής πώλησης. Ο μηχανισμός θα ενεργοποιείται αυτόματα όταν πληρούνται και οι δύο ακόλουθες προϋποθέσεις:
- η τιμή διακανονισμού των παραγώγων TTF του επόμενου μήνα υπερβαίνει τα 275 ευρώ για δύο εβδομάδες,
- οι τιμές του TTF είναι κατά 58 ευρώ υψηλότερες από την τιμή αναφοράς του ΥΦΑ για 10 συνεχόμενες ημέρες διαπραγμάτευσης εντός των δύο εβδομάδων.
Όταν πληρούνται αυτές οι προϋποθέσεις, ο Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) δημοσιεύει αμέσως ανακοίνωση διόρθωσης της αγοράς στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ενημερώνει την Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ) και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Την επόμενη ημέρα θα τεθεί σε ισχύ ο μηχανισμός διόρθωσης των τιμών και δεν θα γίνονται δεκτές εντολές για παράγωγα TTF εμπροσθοβαρών μηνών που υπερβαίνουν το ανώτατο όριο τιμών ασφαλείας. Ο μηχανισμός μπορεί να ενεργοποιηθεί από την 1η Ιανουαρίου 2023.
Ο προτεινόμενος κανονισμός του Συμβουλίου περιέχει διασφαλίσεις για την αποφυγή διαταραχών στις ενεργειακές και χρηματοπιστωτικές αγορές. Για να αποφευχθούν προβλήματα ασφάλειας του εφοδιασμού, το ανώτατο όριο τιμών περιορίζεται σε ένα μόνο προθεσμιακό προϊόν (προϊόντα TTF month-ahead), έτσι ώστε οι φορείς εκμετάλλευσης της αγοράς να εξακολουθούν να είναι σε θέση να ικανοποιούν αιτήματα ζήτησης και να προμηθεύονται φυσικό αέριο στην αγορά spot και εξωχρηματιστηριακά.
Για να διασφαλιστεί ότι η ζήτηση φυσικού αερίου δεν θα αυξηθεί, η πρόταση απαιτεί από τα κράτη μέλη να κοινοποιήσουν εντός δύο εβδομάδων από την ενεργοποίηση του μηχανισμού διόρθωσης της αγοράς τα μέτρα που έχουν λάβει για τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας.
Μόλις η σημερινή πρόταση για τον Μηχανισμό Διόρθωσης της Αγοράς εγκριθεί από το Συμβούλιο, η Επιτροπή θα προτείνει επίσης να κηρυχθεί συναγερμός της ΕΕ βάσει του κανονισμού “Εξοικονόμηση φυσικού αερίου για έναν ασφαλή χειμώνα” που εγκρίθηκε τον Ιούλιο, ενεργοποιώντας την υποχρεωτική εξοικονόμηση φυσικού αερίου για να εξασφαλιστεί η μείωση της ζήτησης. Επιπλέον, θα υπάρχει συνεχής παρακολούθηση από την ESMA, την ΕΚΤ, τον Οργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER), την Ομάδα Συντονισμού για το Φυσικό Αέριο και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Φυσικού Αερίου (ENTSO-G).
Για να αντιδράσει σε ενδεχόμενες ακούσιες αρνητικές συνέπειες του ορίου τιμών, η πρόταση προβλέπει ότι ο μηχανισμός μπορεί να ανασταλεί άμεσα ανά πάσα στιγμή.
Αυτό μπορεί να συμβεί:
- Αυτόματα, με απενεργοποίηση, όταν η λειτουργία του δεν δικαιολογείται πλέον από την κατάσταση στην αγορά φυσικού αερίου, δηλαδή όταν η διαφορά μεταξύ της τιμής TTF και της τιμής ΥΦΑ δεν τηρείται πλέον κατά τη διάρκεια 10 συνεχόμενων ημερών διαπραγμάτευσης.
- Με απόφαση αναστολής της Επιτροπής, όταν εντοπίζονται κίνδυνοι για την ασφάλεια του εφοδιασμού της Ένωσης, για τις προσπάθειες μείωσης της ζήτησης, για τις ενδοενωσιακές ροές φυσικού αερίου ή για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
- Υπάρχει επίσης η δυνατότητα για την Επιτροπή να αποτρέψει την ενεργοποίηση του μηχανισμού σε περίπτωση που οι αρμόδιες αρχές, συμπεριλαμβανομένης της ΕΚΤ, προειδοποιούν για την υλοποίηση τέτοιων κινδύνων.
Την πρόταση θα συζητήσουν οι Υπουργοί Ενέργειας την Πέμπτη στο έκτακτο Συμβούλιο που θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες. Ωστόσο, δεν αναμένεται απόφαση επί της συγκεκριμένης πρότασης.
Πηγή: efsyn. gr / Μαρία Ψαρρά
