Οι νότες και το πάθος του Μίκη για τη δημοκρατία και την ελευθερία έδωσαν χθες έναν οικουμενικό χαρακτήρα στην απώλεια του μεγάλου μουσικοσυνθέτη και αγωνιστή ξεπερνώντας όχι μόνο τα στενά όρια της Ελλάδας, αλλά και αυτά της Ευρώπης. Σε όλο τον κόσμο όλοι είχαν να πουν κάτι για τον Μίκη Θεοδωράκη που συνάντησαν στη ζωή τους, είτε επειδή τον γνώρισαν προσωπικά ή αγωνίστηκαν μαζί του είτε διότι συνάντησαν τις νότες, τα τραγούδια και τη μουσική για τις ταινίες που έγραψε.
Μέσα στη μακρόχρονη και πολυτάραχη ζωή του ο Θεοδωράκης είχε συναντήσει τον Γιάσερ Αραφάτ και λίγο αργότερα συμμετείχε στη σύνθεση του ύμνου της Παλαιστίνης. Η μουσική του συνόδευσε το 1981 την προεκλογική εκστρατεία που οδήγησε τον Φρανσουά Μιτεράν να είναι ο πρώτος σοσιαλιστής Πρόεδρος στα Ηλύσια Πεδία το 1981, χωρίς να ξεχνάμε -και λόγω της επικαιρότητας- ότι η μουσική του «Αντώνη» μετατράπηκε στον ύμνο του «σοσιαλιστικού» Αφγανιστάν.
Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε ο «βαθύς πόνος» που εξέφρασε ο Τούρκος μουσικός, συγγραφέας και ποιητής, στενός φίλος και συνεργάτης του Ομέρ Ζουλφού Λιβανελί. «Έχασα έναν από τους καλύτερους φίλους μου στη ζωή και την τέχνη. Ο Μίκης Θεοδωράκης, που αντιπροσωπεύει την καθαρότητα του ανθρώπινου πνεύματος, περασμένη μέσα από πόνο, πολέμους, εξορία, αγάπη και προδοσία» έγραψε ο Τούρκος μουσικοσυνθέτης, που είχε βρεθεί στο στόχαστρο της τουρκικής κοινής γνώμης όταν με τον Θεοδωράκη ίδρυσαν την Ένωση Ελληνοτουρκικής Φιλίας.
Τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, σημειώνοντας το μουσικό έργο του Θεοδωράκη, δεν μπόρεσαν να παραλείψουν ότι ήταν «υπέρμαχος της ελληνοτουρκικής φιλίας», ενώ ΜΜΕ ελεγχόμενα από το καθεστώς του Τούρκου Προέδρου υπενθύμισαν με έμφαση ότι «Είχε πάει στο σπίτι του Ερντογάν!».
Γαλλία
Για τη Γαλλία του Διαφωτισμού, της δημοκρατίας και της ελευθερίας η απώλεια του Μίκη αποτέλεσε ένα μεγάλο πλήγμα. Τα γαλλικά μέσα ενημέρωσης προέβαλαν, ίσως όσο κανείς άλλος, στον κόσμο την απώλεια του Μίκη Θεοδωράκη υπενθυμίζοντας με όλους τους τόνους και τις αποχρώσεις ότι ο Θεοδωράκης σπούδασε μουσική στο Παρίσι και ότι στο Παρίσι επέστρεψε κυνηγημένος από τη χούντα ως πολιτικός εξόριστος για να βρει στήριξη και αλληλεγγύη.
Οι μαρτυρίες από Γάλλους και Έλληνες που γνώρισαν ή εργάστηκαν με τον Θεοδωράκη ήταν πάρα πολλές και αφορούσαν τόσο την κλασική όσο και τη λαϊκή μουσική του, αλλά και τους αγώνες του για τη δημοκρατία στην Ελλάδα. Τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης, εκτός από τις εκτενείς αναφορές για τη μουσική και πολιτική διαδρομή του, με τη βοήθεια και του Γαλλικού Πρακτορείου, ανάρτησαν πολλά βίντεο από συναυλίες του.
Δυστυχώς στη Γαλλία, αλλά και σε άλλες χώρες, δεν έλειψε η δημοσίευση εσφαλμένων ειδήσεων και γεγονότων, κυρίως σχετικά με την πολυτάραχη συμμετοχή του Θεοδωράκη στην πολιτική με την έγκυρη Le Monde να ισχυρίζεται στον τίτλο της ότι ήταν υπουργός της Αριστεράς και την κομμουνιστική L’ Humanitè, που είχε ένα μεγάλο αφιέρωμα, να ισχυρίζεται στην εισαγωγή του ότι ήταν μέλος του ΚΚΕ.
Για τη Le Monde στο πολιτικό επίπεδο ο Θεοδωράκης «έχασε την τελευταία του μεγάλη μάχη. Στις 25 Ιανουαρίου του 2019 η ελληνική Βουλή ψήφισε υπέρ του συμβιβασμού, καθαγιάζοντας το επίσημο όνομα Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», ενώ η L’ Humanitè υπογράμμισε την παρουσία του Μίκη στα Φεστιβάλ της εφημερίδας, όπως το 1971 και το 1974.
«Αντιστάθηκε στους ναζί, κομμουνιστής αγωνιστής στον εμφύλιο πόλεμο, μαχητής εναντίον της δικτατορίας των συνταγματαρχών, ήταν βουλευτής τη δεκαετία του 1980 και υπουργός σε μια κυβέρνηση που οδηγούσε ο συντηρητικός Κ. Μητσοτάκης τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1990, θέτοντας τέλος στα σκάνδαλα της εποχής του ΠΑΣΟΚ και του Παπανδρέου» έγραψε η L’ Humanitè υπενθυμίζοντας ότι το 2012 είχε αναρτήσει αμέσως στον ιστότοπό της την ανοικτή επιστολή που είχε αναρτήσει στα γαλλικά ο Θεοδωράκης στην προσωπική του ιστοσελίδα για να απαντήσει στις κατηγορίες για αντισημιτισμό που του απηύθυνε ένα μεγάλο τμήμα της γαλλικής Δεξιάς και όχι μόνο, προσπαθώντας να εμπλέξουν και τον Ζαν Λυκ Μελανσόν.
Γερμανία
«Ήταν αυτό που θα ήθελε να είναι ο Μπετόβεν» έγραψε στον τίτλο του άρθρου της η γερμανική συντηρητική Die Welt, αναφερόμενη στην απώλεια του Μίκη Θεοδωράκη, υπενθυμίζοντας στον υπότιτλό της ότι «αγωνίστηκε κατά των ναζιστών και της στρατιωτικής δικτατορίας, τον έθαψαν ζωντανό και ξαναζωντάνεψε το λαϊκό τραγούδι».
Για τη γερμανική εφημερίδα η μουσική του Ζορμπά και του μπουζουκιού χαράχτηκαν και αυτές στους Ευρωπαίους του δεύτερου μισού του 20 αι. όσο και η 5η Συμφωνία του Μπετόβεν. Η «κομμουνιστική μουσική» του είχε απαγορευτεί για ένα διάστημα στις ΗΠΑ, τόνισε η Die Welt.
«Είναι μοντέρνος και λαϊκός, αρχαϊκός και προηγμένος, χωρίς εύπλαστα στολίδια. Οι Γερμανοί παραλίγο να σκοτώσουν τον Θεοδωράκη, αλλά αυτός αγαπούσε το ρεύμα τους. Και αργότερα τόσο στη Δυτική όσο και στην Ανατολική [Γερμανία] χόρεψαν το συρτάκι του και χειροκρότησαν τον επαναστάτη» σημείωσε η Die Welt.
Κάπως ανάλογα είδε και η Deutsche Welle τον «μαχητή της Αντίστασης και τον επαναστάτη του πολιτισμού» υπενθυμίζοντας ότι «πολέμησε τις ναζιστικές γερμανικές δυνάμεις που είχαν καταλάβει την Ελλάδα», για να θυμηθεί ότι ο παλιός Μακρονησιώτης είχε μια διεθνή αναγνώριση και ήταν κυνηγημένος στη χώρα του, αναγνωρίζοντας ως ένα από τα καλύτερα έργα του «τον κύκλο των τραγουδιών για το Ολοκαύτωμα Μάουτχαουζεν».
«Έλληνας λαϊκός ήρωας. Ο συνθέτης Μίκης Θεοδωράκης πέθανε» είχε στον τίτλο του το περιοδικό Der Spiegel υπενθυμίζοντας ότι «λατρευόταν σαν λαϊκός ήρωας στην πατρίδα του. Είχε επίσης μια διεθνή φήμη ως μουσικός, συγγραφέας, πολιτικό και κριτικό πνεύμα». Υπενθυμίζοντας ότι συμμετείχε στην Αντίσταση στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το γερμανικό περιοδικό υπογράμμισε ότι «για πολλούς Έλληνες ο Θεοδωράκης αποτελεί ακόμη και σήμερα ‘τη φωνή του λαού’».
Ο Θεοδωράκης θεωρούνταν ο διασημότερος συνθέτης της Ελλάδας στον 20ό αιώνα. Ειδικά η μουσική του για την ταινία “Αλέξης Ζορμπάς” και το “Κάντο Χενεράλ” σε στίχους του Πάμπλο Νερούντα τον έκαναν διάσημο παγκοσμίως» ανέφερε στην ιστοσελίδα της η Γερμανική Ραδιοφωνία, ενώ το περιοδικό Focus έκανε λόγο για τον θάνατο του δημιουργού της μουσικής για το «Συρτάκι».
Στην είδηση του θανάτου του Έλληνα συνθέτη αναφέρθηκε και το πρώτο κανάλι της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ARD, με την επισήμανση της πολιτικής δράσης του Μίκη Θεοδωράκη, ειδικά στην προσπάθεια βελτίωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Ισπανία και ισπανόφωνος κόσμος
Το ισπανικό πρακτορείο ειδήσεων EFE είχε χθες ένα μακροσκελές αφιέρωμα για το έργο και τη ζωή του Μίκη Θεοδωράκη προσφέροντας στα ισπανικά και ισπανόφωνα μέσα σε όλο τον κόσμο να παρουσιάσουν μια πλούσια αρθρογραφία, που προσαρμόστηκε, όπως είναι φυσικό, στις ιδιαιτερότητες της κάθε χώρας και περιοχής, επειδή ο Θεοδωράκης αποτελούσε ήδη μια «εικόνα» παρά ένα φυσικό πρόσωπο.
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσαν τα ισπανικά και ισπανόφωνα μέσα στους αγώνες του Θεοδωράκη για τη δημοκρατία και την ελευθερία και την ανοικτή του ματιά στον κόσμο, όπως επίσης και το γεγονός ότι μελοποίησε ποιήματα του Λόρκα και του Νερούντα, ενώ στο Μεξικό και σε άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής τα δημοσιεύματα ανέδειξαν και τον ρόλο του Ζορμπά -ή μάλλον καλύτερα του Μεξικανού ηθοποιού από την Τσιουάουα Αντόνιο Ροντόλφο Κουίν Οασάκα, του γνωστότερου ως Άντονι Κουίν, όπως υπενθύμισαν ο γνωστός ισπανόφωνος ιστότοπος Infobae και η El Pais Uruguay.
Για τη μεγάλη εφημερίδα της Αργεντινής El Clarin «ο μυθικός συνθέτης» που αναφέρει στον τίτλο της «συνέθεσε επίσης το ‘Canto General’ του ποιητή Πάμπλο Νερούντα, όπως σημείωσε στον υπότιτλό της. Η El Pais έκανε μια εκτενή αναφορά σε συνέντευξη του Μίκη που είχε δημοσιεύσει τον Νοέμβριο 1989, εκτιμώντας ότι ήταν ο πιο διάσημος και αναγνωρισμένος συνθέτης της ελληνικής Ιστορίας.
Ιταλία
Αν για τη συντηρητική Corriere della Sera o Θεοδωράκης ήταν «Η καθαρή και επαναστατική ψυχή» της Ελλάδας, όπως έγραφε στον χθεσινό τίτλο της, για την προοδευτική La Repubblica ο Θεοδωράκης ήταν «ο διάσημος πολιτικός, πατριώτης και συνθέτης του ‘Ζορμπά του Έλληνα’, όπως σημείωσε στον τίτλο της, «ένα από τα πιο αξιοσημείωτα πρόσωπα της Ελλάδας στον κόσμο», «πρωταγωνιστής της ελληνικής αντίστασης εναντίον των ναζί, που συνελήφθη και βασανίστηκε».
«Ο πιο γνωστός Έλληνας συνθέτης κάθε εποχής πέθανε σε νοσοκομείο της Αθήνας, σε ηλικία 96 ετών, μετά από μια μακρά ζωή γεμάτη τιμές, πόνο, συνυφασμένη με ορισμένα από τα τραγικότερα γεγονότα του περασμένου αιώνα» σημείωσε το ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων, ενώ η La Stampa υπογράμμισε ότι «ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν σύμβολο του ελληνικού πολιτισμού» και «αφιέρωσε την ζωή του στη μουσική και στην πολιτική».
Αυστρία
Την απώλεια του κορυφαίου Έλληνα μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη έχει ως πρώτη είδηση στην κορυφή της ιστοσελίδας του το Αυστριακό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΠΑ), ενώ η δημόσια Αυστριακή Ραδιοφωνία, ήδη στο δελτίο ειδήσεων της, στις 11 ώρα Ελλάδας, παρουσίασε αφιέρωμα στον μεγάλο εκλιπόντα, τονίζοντας τους μεγάλους αγώνες του κατά των Γερμανών κατακτητών, την αντίστασή του κατά της χούντας των συνταγματαρχών, τον ρόλο του στην πολιτική, αλλά και το τεράστιο μουσικό έργο του.
«Στην πατρίδα του τον Μίκη Θεοδωράκη τιμούσαν ως εθνικό ήρωα, μετά την είδηση του θανάτου του, ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί στην Ελλάδα διέκοψαν τα προγράμματά τους για να παίξουν τη μουσική του συνθέτη και να τον τιμήσουν» υπογραμμίζεται στο πρωτοσέλιδο τηλεγράφημα του Αυστριακού Πρακτορείου Ειδήσεων, το οποίο αναπαράγεται ήδη από μία σειρά αυστριακών Μέσων Ενημέρωσης στις ιστοσελίδες τους.
Ρωσία
«Το συρτάκι στη φυλακή» ήταν ο τίτλος της ημερήσιας οικονομικής εφημερίδας Κομερσάντ, η οποία θυμίζει την κοινή έκκληση των Λέοναρντ Μπερνστάιν, Άρθουρ Μίλερ, Χάρι Μπελαφόντε και Ντμίτρι Σοστακόβιτς για την απελευθέρωση του συνθέτη από τη χούντα, αλλά και το ότι τιμήθηκε το 1967 με το βραβείο της σοβιετικής Κομμουνιστικής Νεολαίας Κομσομόλ, ως δημιουργός «τραγουδιών ανδρείας και ελευθερίας, που καλούν τη νεολαία στον αγώνα κατά της καταπίεσης, του φασισμού, υπέρ της ειρήνης και ενός καλύτερου μέλλοντος».
Η πρώην εφημερίδα της σοβιετικής κυβέρνησης «Ιζβέστια» υπενθύμισε ότι ο Έλληνας συνθέτης τιμήθηκε με το βραβείο Λένιν για την ειρήνη και το 2004 με το Παράσημο της Φιλίας για «τη μεγάλη του συμβολή στην εδραίωση και την ανάπτυξη των ελληνορωσικών πολιτιστικών σχέσεων», όπως αναφέρει το διάταγμα του Προέδρου της χώρας Βλαντίμιρ Πούτιν.
Το ρωσικό πρακτορείο ΤΑΣΣ δημοσιεύει εκτενές βιογραφικό του συνθέτη και συμπληρώνει ότι τον Απρίλιο του 2020 παρέλαβε εκ μέρους της ρωσικής κυβέρνησης το επετειακό μετάλλιο για τα «75 χρόνια της Νίκης στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο», ως τιμή για τη συμβολή του στη νίκη κατά του φασισμού στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ το πρακτορείο «ΡΙΑ-Νόβοστι» υπενθύμισε ότι τραγούδια του Μίκη ερμηνεύτηκαν από τους Bealtes και την Εντίθ Πιαφ.
Αγγλόφωνα ΜΜΕ
Για τους Times «Πέθανε στα 96 χρόνια του ο Ζορμπάς, ο Έλληνας συνθέτης Μίκης Θεοδωράκης» υπογραμμίζοντας στον υπότιτλό τους ότι «Η Ελλάδα κήρυξε τριήμερο πένθος μετά την ανακοίνωση» της απώλειας. «Οι ξεκάθαρες κομμουνιστικές και αριστερές πεποιθήσεις του επισκιάστηκαν από τις δημόσιες δηλώσεις στη μετέπειτα ζωή του ότι ήταν «αντι-Ισραηλινός και αντισημίτης» και ότι «όλα όσα συμβαίνουν σήμερα στον κόσμο έχουν να κάνουν με τους σιωνιστές».
Η είδηση του θανάτου του βύθισε το έθνος στο πένθος, ενώ οι ειδικοί, οι πολιτικοί και ο Τύπος επαίνεσαν τη μουσική και πολιτική συνεισφορά του» έγραψαν οι συντηρητικοί The Times. Για την Telegraph ο Θεοδωράκης ήταν «Ο συνθέτης που έγραψε την παρτιτούρα του Ζορμπά και αγωνίστηκε για την ελευθερία στη χώρα του», ενώ εκτενή αφιερώματα είχαν τόσο το BBC όσο και στο Reuters.
«Ο Μίκης Θεοδωράκης, συνθέτης του ‘Ζορμπά’ και μαρξιστής επαναστάτης» έφυγε στα 96 χρόνια του, έγραψαν οι New York Times εκτιμώντας ότι ήταν «γνωστός για την κινηματογραφική του μουσική, γιατί διεξήγαγε επίσης έναν πόλεμο λέξεων και μουσικής ενάντια σε μια στρατιωτική χούντα, που απαγόρευσε το έργο του και τον φυλάκισε κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας της στην Ελλάδα».
πηγή: avgi.gr
