Ήταν μια είδηση από αυτές που συνήθως περνούν στα «ψιλά» της επικαιρότητας. Μια είδηση από αυτές που για την πλειοψηφία των ΜΜΕ περνούν απαρατήρητες, μιας και δεν έχουν «ψωμί», παρ’ ότι, αν τις καλοκοιτάξεις, όχι μόνο ψωμί αλλά και μπόλικο παντεσπάνι περιέχουν.
Η είδηση, λοιπόν, έλεγε για το μνημόνιο συνεργασίας που υπέγραψε, η περιφερειάρχης Αττικής, Ρένα Δούρου με τον πρόεδρο της Διεθνούς Διαφάνειας – Ελλάς Κώστα Μπακούρη και αφορούσε έργο «Κατασκευής Δικτύου Απορροής Ομβρίων Υδάτων στις Περιοχές Αγ. Ιωάννη Ρέντη, Ταύρου, Μοσχάτου». Σιγά την είδηση, θα πει κανείς.
Ένα ακόμη δημόσιο έργο και μάλιστα μικρού κόστους θα κάνουμε είδηση; Όχι, βέβαια. Η είδηση δεν βρίσκεται στο έργο καθεαυτό. Η είδηση βρίσκεται στην υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας της Περιφέρειας με τη Διεθνή Διαφάνεια, καθώς είναι το πρώτο που υπογράφεται στη μεταπολιτευτική Ελλάδα και σηματοδοτεί μια φιλοσοφία κατά της διαφθοράς στις δημόσιες συμβάσεις. Αυτό το μνημόνιο συνεργασίας δεν είναι τίποτε άλλο από ένα «σύμφωνο ακεραιότητας», ένα εργαλείο με λίγα λόγια που συμβάλλει στην εξοικονόμηση χρημάτων των φορολογουμένων πολιτών και εξασφαλίζει πως ένα δημόσιο έργο υλοποιείται αποτελεσματικά, χωρίς φαινόμενα αισχροκέρδειας.
Την ώρα που ο πόλεμος κατά της διαφθοράς μαίνεται σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο, η Περιφέρεια Αττικής βάζει σε εφαρμογή το πλαίσιο υλοποίησης μιας πιλοτικής πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε συνεργασία με την Διεθνή Διαφάνεια. Είναι γεγονός πως «σύμφωνα ακεραιότητας» έχουν συναφθεί από τη δεκαετία του 1990 και έχουν υλοποιηθεί σε περισσότερες από 15 χώρες και σε 300 ξεχωριστές περιπτώσεις και ουσιαστικά χτυπούν το φαινόμενο της «ετεροδοσοληψίας». Ένα φαινόμενο που μπορεί να μην έγινε ιδιαίτερα γνωστό στην Ελλάδα με αυτό τον όρο αλλά κόστισε δισεκατομμύρια ευρώ, αρχής γενομένης τον 21ο αιώνα με τα περίφημα «μεγάλα έργα» και τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Όπως ενδεικτικά είχε επισημάνει ο πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας – Ελλάς, για το μεγάλο πάρτι των δημόσιων έργων το 2004 «για στάδιο 15.000 θέσεων, με παρόμοιες προδιαγραφές, η σύγκριση μεταξύ του προϋπολογιστικού κόστους κατασκευής τότε στην Αθήνα και του πραγματικού κόστους στο Σίδνεϋ, στην Ατλάντα και στη Βαρκελώνη, έδειχνε αποκλίσεις που κυμαίνονταν μμεταξύ 50% έως 200% παραπάνω για τα ελληνικά στάδια».
Από αυτό λοιπόν το εργολαβικό πάρτι που στο λεξικό Μπαμπινιώτη βρίσκεται δίπλα στο λήμμα ετεροδοσοληψία, έρχεται να προστατεύσει τους φορολογούμενους η υπογραφή των συμφώνων ακεραιότητας που στην περίπτωσή μας χρηματοδοτούνται πιλοτικά από πόρους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ταμείο Συνοχής στα κράτη – μέλη της Ε.Ε.
Αν και τα σύμφωνα ακεραιότητας μπήκαν στο πολιτικό λεξιλόγιο από το 2000 κιόλας, μέχρι σήμερα δεν βρέθηκε κανείς που να τα κάνει πράξη. Στο παρελθόν, υπήρξαν υποσχέσεις που ποτέ δεν έγιναν πράξη από υπουργούς του ΠΑΣΟΚ (περίπτωση Δημ. Ρέππα) και εκκωφαντική σιωπή από υπουργούς της Νέας Δημοκρατίας που συνήθως χαμογελούσαν αμήχανα στις παρατηρήσεις των ανθρώπων της Διεθνούς Διαφάνειας (περίπτωση Μ. Βορίδη). Μετά από αρκετά χρόνια εμπειρίας η Διεθνής Διαφάνεια υποστηρίζει πως με τη χρήση των συμφώνων ακεραιότητας, σε όσες χώρες αυτά εφαρμόστηκαν, οι φορείς του Δημοσίου έχουν καταφέρει να εξοικονομήσουν χρήματα της τάξης του 10% και έως 60% στις δημόσιες συμβάσεις. Για τη Διεθνή Διαφάνεια, το Σύμφωνο Ακεραιότητας μπορεί να βοηθήσει άμεσα και αποτελεσματικά στην καταπολέμηση της διαφθοράς, κάτι που ορισμένοι απέφευγαν σαν τον διάβολο το λιβάνι σε μια χώρα που κάθε χιλιόμετρο εθνικού δρόμου κόστιζε δέκα φορές περισσότερο από την τιμή που η αρχική σύμβαση προέβλεπε. Και κάπως έτσι ασφαλτοστρώθηκε η Μεγάλη Ελλάδα του εκσυγχρονισμού και κάπως έτσι πανηγυρίσαμε τα χρυσά ολυμπιακά μετάλλια.
Εις υγείαν των κορόιδων.
Πέτρος Κατσάκος ( To κείμενο δημοσιεύτηκε στην Αυγή )
